Suzanne Grotenhuis ontwierp een stuk over een kind dat gekneld raakt tussen vechtscheidende ouders. Veel van de tekst heb ik niet kunnen volgen omdat de schoolkinderen vooral getriggerd werden door hyperkinetische wezens die proberen te balanceren op een openbarstend decor, en daar luidruchtig op reageerden. (meer…)
Het theaterfeuilleton is terug van bijna helemaal weggeweest. Maar een grootschalige jeugdtheatervoorstelling met een doorlopend verhaal waarvan elk jaar een nieuw deel te zien is, met telkens een andere tekstschrijver en een ander muziekensemble? Raken makers en vooral het publiek dan niet de draad kwijt? Kwatta gaat de uitdaging aan en geeft met het eerste deel meteen al iets van een antwoord: ‘Wat is kwijt? Soms ben je werkelijk alles kwijt, maar heel onverwacht vind je iets anders.’
Een uitdaging is het. De problemen zijn immers legio: hoe maak je een voorstelling die een afgerond verhaal biedt dat boeiend is voor de zesjarige van nu, nieuwsgierig maakt naar volgend jaar, dan boeiend moet zijn voor de zevenjarige, maar dan ook weer geschikt moet zijn voor de zesjarige die het eerste deel niet heeft gezien. En dan hebben we het nog niet eens over de tien-, twaalf- en meerjarigen. Het lijkt een onmogelijke puzzel waarbij onherroepelijk stukjes kwijt zullen raken.
Maar juist over zo’n onmogelijke puzzel gaat dit theaterfeuilleton, zeker dit eerste deel. Het begin is letterlijk kinderlijk eenvoudig. We horen de stemmen van twee kinderen. Ze hebben een heleboel blokken en poppetjes en besluiten familietje te gaan spelen. Lukraak zijn wat blokken neergezet en ogenschijnlijk al even willekeurig worden poppetjes in dit decor geplaatst. Ze zijn nu een familie, uit het niets.
In de negentig minuten zien we de uitwerking van dit spel. De familie van Nielie is namelijk een samengesteld gezin – net zoals meer dan tien procent van de gezinnen in Nederland. Saar, de moeder van de stotterende Jonathan, is gescheiden. Theo, de vader van Pam, is weduwnaar. Als Saar en Theo willen trouwen, komt naast veel liefde ook oud en nieuw zeer aan het licht. Puber Pam ziet niets in het huwelijk, de jongere Jonathan juist wel omdat hij nu eindelijk een hond (Bakkie) mag. Het varkentje dat kersverse vegetariër Pam als huwelijkscadeau meeneemt, valt ondertussen helemaal verkeerd. ‘Sorry dat ik besta!’, roept zij wanhopig uit.
Als oma besluit ook bij het nieuwe gezin in te trekken – ze heeft niet veel nodig, alleen een diepe kast, want ze heeft veel hang-, weinig legkleding – wordt de puzzel nog ingewikkelder. Bovendien blijkt in oma’s kledingkast een zonderlinge en zeer filosofisch aangelegde kastbewoner te schuilen én heeft oma al 38 jaar een niet verzonden brief in haar tas. Brief en kastbewoner hebben in dit deel vele gevolgen en leiden tot opmerkelijke plotwendingen, maar daarover meer verklappen is zonde. Ze resulteren in de cliffhanger voor het tweede deel.
Nu staat vooral de bruiloft van Saar en Theo centraal, waar steeds iets tussenkomt. Op afwisselend speelse en confronteerde wijze toont de voorstelling daarbij kinderen en ouders meningsverschillen over de opvoeding – die zeker niet voorbehouden zijn aan samengestelde gezinnen – haat en nijd tussen (opeens) broertjes en zussen, terwijl familiegeheimen waarover niet gesproken wordt ook al te herkenbaar zijn.
In Venetië beleeft de nog steeds niet getrouwde samengestelde familie tijdens het carnaval een avontuur, dat spannend en vermakelijk is, maar vooral toewerkt naar de cruciale vraag uit deze voorstelling: ‘Kun je iets missen wat je stom vindt?’ Anders geformuleerd: hoe vallen alle verschillende puzzelstukjes op hun eigen plaats in het grotere geheel?
Het antwoord? In De familie van Nielie barst van liefde wordt niet alleen de familie uiteindelijk één. In de voorstelling worden gelijktijdig behendig poppenspel en met een mobiele telefoon live gemaakte videoprojecties gekoppeld aan een decor dat daadwerkelijk als blokken op elkaar gestapeld wordt, terwijl de musici van Het Nationaal Jeugd Orkest niet louter begeleiden maar onderdeel van de handeling uitmaken. Merkwaardige gebeurtenissen krijgen een plaats en roepen nieuwe vragen op. Vorm en inhoud vloeien moeiteloos samen.
Het mooie is dat regisseur en schrijver Josee Hussaarts de volgende schrijvers niet alleen meer dan voldoende losse eindjes en daarmee mogelijkheden biedt om te focussen op of Jonathan, oma, Saar, de Indiaan, Igor, of zelfs hond Bakkie, maar ook volop ruimte laat voor de vorm waarin de vervolgdelen worden gegoten. En meer. Want het achterliggende thema van het samengestelde gezin is ook een metafoor voor de Nederlandse samenleving. Dat Theo en Saar een verschillende huidskleur hebben, is gelukkig in het jeugdtheater nog amper een issue, maar elders reden tot verhit debat.
Met al deze ingrediënten en de uitstekende cast heeft deze familie alles in zich om vier jaren te blijven boeien en verrassen.
Foto: Laura Luca