Het theater van de Britse theatermaker Ant Hampton maak je zelf. Zijn performances bestaan uit scripts die je samen met anderen opleest en uitvoert, waarmee je dus speler en publiek tegelijk bent. Onder de naam ‘autoteatro’ draagt Hampton drie van dit soort performances bij aan het Hack & Play-festival van de Brakke Grond. Een daarvan is Etiquette, die Hampton met Silvia Mercuriali maakte.

Etiquette moet gespeeld worden door twee personen, waarvan een de vrouwelijke rol en de ander de mannelijke rol op zich neemt. Tegenover elkaar gezeten aan een tafel in een café krijg je allebei een koptelefoon met mp3-speler opgezet. Het grootste deel van het tafelblad is bedekt met een zwart, vierkant stuk zeil, dat een toneelvloer voorstelt. Voor je liggen allerlei voorwerpen: twee poppetjes, krijtjes, een pipet, twee glazen water, een flesje nepbloed, klei, pennen, losse briefjes en een boekje.

Soms krijg je door de koptelefoon te horen dat je de voorwerpen moet verplaatsen om zo een mise-en-scène in miniatuur te kunnen bouwen, en soms wordt je de tekst voorgezegd die je namens jouw karakter uit moet spreken. De verhaallijn van Etiquette draait om de relatie tussen een man en een vrouw die uitmondt in een drama met een dichtslaande deur, een weggegooide ring en een zelfmoordbriefje. Tijdens het half uur dat de performance duurt maak je krijttekeningen, schrijf je geheime boodschappen, doe je een potje handdrukken en drink je van met nepbloed doordrenkt water.

Autoteatro zorgt ervoor dat je aan de hand van zeer duidelijke en zelfs strenge aanwijzingen heel gemakkelijk je eigen identiteit loslaat. Je wordt niet gevraagd om je in te leven, maar simpelweg om bepaalde handelingen uit te voeren, gebaren te maken en woorden uit te spreken. Er kleeft iets machinaals aan de manier waarop je een minutieus gepland script, op een willekeurige locatie en gezeten tegenover een wildvreemde, zo goed mogelijk probeert uit te voeren. Ook is het bijna beangstigend hoe weinig je je aantrekt van de omgeving waarin je je bevindt; de gasten en het personeel worden allemaal figuranten in jouw toneelstuk. Etiquette zet je aan het denken over de handelingen die je vaak uitvoert en gesprekken die je voert: in hoeverre zijn die eigenlijk aan een script gebonden?

Maar autoteatro is ook bewerkelijk. Voor elke performance is een bepaald aantal mensen nodig, variërend van twee tot vier, en bij onvoldoende mensen gaat de show niet door. En doordat Etiquette in steeds wisselende cafés verspreid door de stad wordt uitgevoerd is het steeds afwachten hoe rumoerig het is. In dit café – Dopey’s Elixer in de Pijp – werd de tekst van de koptelefoon soms overstemd door de stemmen van de stamgasten. Aan de andere kant gebaarden ze soms ook aanmoedigend vanaf hun plek aan de bar naar de deelnemers, en lieten zich bijna overhalen om ook eens deel te nemen. Zo kreeg het automatisch theater in de Pijp alvast een beginnende schare fans.

Foto: Nico Goldberg