‘Ik ken niemand die queer is en geen gevolgen daarvan heeft ondervonden’, zegt het personage halverwege de voorstelling Eromenos. Terwijl hij eigenlijk maar naar één ding verlangt: een grootse en allesomvattende romance meemaken, overspoeld worden door ongecompliceerde liefde – zoals de Griekse Antinous, die in het jaar 123 n. Chr. de minnaar werd van de Romeinse keizer Hadrianus.

In de Paradevoorstelling Eromenos onderzoekt regisseur Koen Verheijden hoe een dagelijkse realiteit van haat, afkeuring en uitsluiting iemand doet verlangen naar een alternatief, in dit geval een (geromantiseerd en subjectief geïnterpreteerd) verleden. Het verhaal van Antinous komt symbool te staan voor ongecompliceerde liefde tussen twee mannen, die in totale acceptatie van de samenleving allerlei wereldse steden aandoen. Een ultieme utopie (oké, Antinous verdronk onder vreemde omstandigheden in de Nijl, op 19-jarige leeftijd, maar toch).

Zoals het verhaal van Antinous uiteindelijk toch onhoudbaar wordt om als ultiem pleidooi voor homoseksuele liefde te presenteren, wordt het voor het hoofdpersonage onhoudbaar om te vluchten in de wereld van de Griekse oudheid en daarmee de realiteit van nu te ontkennen. Hij leeft immers in het nogal altijd heteronormatieve Amsterdam (‘Gay Capital of the world’, ga maar na), zij́n romances spelen zich daar af.

Zijn utopisch escapisme mondt onontkoombaar uit in een indringende opsomming aan confrontaties, uitsluiting, momenten dat hij zich aanpaste, anders voordeed, schaamde en zelf aversies ontwikkelde. ‘Snakkend naar adem, naar lucht, naar licht.’

Coen Bril is een sterke, sensitieve speler, die zijn hele lichaam inzet in gloedvol fysiek spel en ondertussen in mimiek veel nuances aanbrengt. Hij maakt het festivalpubliek zo op genereuze wijze deelgenoot van zijn voortdurende strijd: het steeds maar moeten afwegen of hij ruimte moet claimen of moet afstaan. Hij wordt op de kleine speelvloer begeleid door de live-soundscape van Mees Vervuurt, die Bril soms als een antagonistische kracht met zijn muziek ontregelt, maar vaker aan zijn zijde lijkt te staan: hem vooruit duwt met zijn opzwepende ritme, op weg helpt richting een vorm van bevrijding.

Eromenos is een gedurfde, kwetsbare voorstelling, waarbij Verheijden met stijlvaste, beeldende theatertaal voluit kiest voor verstilling, en klein, gelaagd spel. De volgepakte Paradetent is vanaf seconde één helemaal mee. Als Bril en Vervuurt stilvallen, lijkt zelfs het doordeinenende lawaai van het festivalterrein aan de andere kant van het tentdoek te verstommen.

Als het personage uiteindelijk voorzichtig de ruimte inneemt waar hij recht op heeft en Eromenos uitmondt in een moedige, bevrijdende dans, is de ontlading onder het publiek enorm.

Foto: Cemme Steenhuisen