In 1985 richtten Erik van Muiswinkel en Justus van Oel het cabaretgezelschap Zak & As op. Na zes jaar verruilde Van Oel het cabaret voor een carrière als scenarioschrijver. Vijfentwintig jaar na dato staan Van Muiswinkel en Van Oel weer samen op het toneel. Erik en Justus vertellen een film, in een regie van Maarten Wansink, is een grappige, maar tamelijk vrijblijvende voorstelling.

Ze vonden elkaar weer, vertelt Erik van Muiswinkel, dankzij een filmscript dat Justus van Oel maar niet aan de man kreeg. Ten einde raad zocht hij zijn zeer succesvolle cabaretcollega Erik van Muiswinkel weer eens op. Zou het niet een leuk idee zijn als ze er samen het theater mee in gingen?

En zo geschiedde. In de voorstelling spelen ze de film na. Dat doen ze met een paar simpele attributen: een zonnebril, twee vliegtuigstoelen en een aardappelvormige urn met de as van de moeder van één van de hoofdpersonages. Op het achterdoek worden beelden van de verschillende locaties uit de film geprojecteerd: van de Nederlandse polder tot de Crocodile River in Zuid-Afrika. Tussendoor stappen Van Muiswinkel en Van Oel uit hun rol om te discussiëren over het filmscript en hun persoonlijke relatie.

In die komische terzijdes worden de spanningen en tegenstellingen tussen Van Muiswinkel – de bekende en gerespecteerde cabaretier – en Van Oel –de gefrustreerde scenarioschrijver – volledig uitgespeeld. Zo laat Van Oel doorschemeren dat Van Muiswinkel zich, net als vroeger, nooit aan de tekst houdt en drijft Van Muiswinkel de spot met Van Oel omdat deze jaloers zou zijn op zijn succes. Deze plaagstootjes en steken onder water leveren soms best grappige dialoogjes op, maar uiteindelijk blijven de onderhuidse conflicten te particulier. Het leed wordt nergens echt invoelbaar gemaakt.

Onwillekeurig denk je bij het zien van deze voorstelling ook terug aan de tijd dat Van Muiswinkel een succesvol cabaretduo vormde met Diederik van Vleuten – die overigens ook deel uitmaakte van Zak & As. Terwijl Van Muiswinkel en Van Vleuten zeer aan elkaar waren gewaagd, is er tussen Van Muiswinkel en Van Oel nauwelijks chemie. Daardoor valt des te meer op dat de twee mannen allebei geen fantastische acteurs zijn. Het blijft erg houterig en de overgangen zijn weinig soepel.

De jonge actrice Sarah Janneh, die de vrouw van de Zuid-Afrikaanse Pete (Van Muiswinkel) mag spelen, is een stuk overtuigender. Ze speelt een glansrijke bijrol, al kan zij niet helemaal compenseren voor de ietwat belegen een-tweetjes van Van Muiswinkel en Van Oel.

Uiteindelijk is vooral de vraag wat Van Muiswinkel en Van Oel ons nu eigenlijk willen vertellen. De film die op het toneel wordt nagespeeld, is een vrij oppervlakkig familiedrama dat weinig urgentie heeft. Ook hun persoonlijke relatie biedt te weinig aanknopingspunten voor een spannende voorstelling. Erik en Justus vertellen een film is daarmee een erg vrijblijvende voorstelling, die zeker grappige momenten kent maar over het geheel genomen niet overtuigt.

Foto: Lies Geluk