Effe niet met je mening

De titel van het programma staat op de flyer en poster met een dikke verfkwast gekladderd alsof Anne Neuteboom als straatartiest de medemens op alle muren van de stad haar opdracht wil inpeperen: Effe niet met je mening.Effe je kop houden en nadenken voordat je weer ongefundeerde onzin uitkraamt. Een zalige boodschap, waar menig talkshow enorm van zou opknappen.

De winnaar van de jury- en publieksprijs van Cameretten 2015 houdt zich daar zelf niet altijd aan in haar derde programma. Dat is haar echter volkomen vergeven. Anne Neuteboom straalt de ontwapenende dubbelheid van de mens uit. En is nog heel geestig ook.

Millennial-vrienden verklaarden haar voor gek, toen ze het met haar vriend uitmaakte, waardoor ze een prettig onderkomen kwijtraakte. Je gaat een mooie woning toch niet opgeven alleen omdat de relatie niets meer voorstelt? Zij deed dat wel en kwam in een naargeestig, goor spookhuis in de bossen van Den Dolder terecht, vlak bij een psychiatrische inrichting. Een woning dus in het zogenaamde ‘uitdagende anti-kraakcircuit’. Beginnende zzp’er in de cultuursector in coronatijd, dan heb je niet veel te eisen.

Het verhaal van Anne Neuteboom fladdert alle kanten op, van de aangeschafte robotstofzuiger, via de zichzelf gekroonde ‘Befkoning van Venray’ en museumbezoek met haar alles fotograferende moeder tot de rampzalige gift van een loodzware, niet werkende vooroorlogse wasmachine. En tussen die wirwar van verhaaltjes en losse opmerkingen door danst ze Kate Bush-achtig op de gruwelijk opgefokte vrolijkheid van Klaus Wunderlich, die in de jaren zestig en zeventig met zijn hammondorgel wereldhits tot hoempapa-pulp vermaalde.

Het is een bizarre sfeertegenstelling die uitstekend bij Neuteboom past. Ze is fel en ze is zacht, ze is onbeschaamd en ze is bescheiden, kortom een complexe persoonlijkheid met een zuiver taalgevoel. Hoe trefzeker wordt de oudere generatie die zich niet altijd thuis voelt in de digitale wereld getypeerd als ze een oudere dame tegen haar echtgenoot laat zeggen: ‘Pak even het boekje met wachtwoorden’.

Haar verhaal komt tamelijk moeizaam op gang – mede doordat ze regelmatig over haar eigen gedachten struikelt, zoals Brigitte Kaandorp dat tot perfecte kunst heeft verheven – maar als haar uitbundigheid geland is en ze eenmaal op stoom is dan blijf je ademloos in haar turbulente wereld hangen tot het spitsvondige einde. Dan neemt ze zichzelf genadeloos op de hak en blijkt ze zelf een zwaan te zijn, het dier met de gespleten persoonlijkheid waar ze zo’n bloedhekel aan heeft.

Foto: Annemieke van der Togt