Met het plan voor Een vlinder van sneeuw won toneelschrijver Jannemieke Caspers vorig jaar het TheaterTekstTalent Stipendium van het Prins Bernhard Cultuurfonds. De toneeltekst die ze ontwikkelde wordt de komende weken in theatrale setting gelezen door acteurs en muzikanten van de Veenfabriek, in regie van Joeri Vos.

Jannemieke Caspers (1982) schreef een opvallende tekst, waarmee ze vooral haar literaire kwaliteiten bevestigt. Een vlinder van sneeuw is een circulair verhaal, een dramolette die inzichtelijk maakt hoe op het oog willekeurige gebeurtenissen met elkaar in verband staan en dan met name hoe kleine, ogenschijnlijk futiele keuzes consequenties van enorme proporties kunnen hebben: een activistische tiener wordt verkeerd geïnterpreteerd en ontketent een terroristische dreiging, een lekkage in een flat leidt indirect tot de dood van een negentigjarige vrouw.

Haar tekst is episch van opzet: Caspers zoomt uit en legt grote verbanden aan de dag, meer dan dat ze inzoomt op kleine gebeurtenissen of verschillende personages met elkaar in conflict laat raken. Het is jammer dat de personages daardoor te schetsmatig blijven. Bovendien nemen de plotontwikkelingen steeds wel erg snel een loopje met de verwachtingen. Daardoor is het moeilijk om je aan de voorstelling te verbinden.

De anekdote ontvouwt zich niet zozeer in dialoog, zoals bij toneel gebruikelijker is, maar wordt vooral verteld vanuit een (aantal) alwetende verteller(s). De tekst is daarmee per saldo weinig theatraal. Joeri Vos benadrukt dat door de tekst letterlijk als live hoorspel te enceneren: op de toneelvloer van de Leidse Stadsgehoorzaal is maandag een soort studio nagebouwd (vormgeving: Simon Boer), waar de spelers tussen spatschermen hun teksten oplezen. De focus komt daarmee vrijwel volledig op het taalconstruct te liggen.

Dat statische karakter wordt op momenten opengebroken met verontrustende en verwarrende soundbites. Vos sorteert een welkome ontregeling tegenover het zo nauwkeurige geconstrueerde verhaal van Caspers, wat je als toeschouwer op momenten onverwacht uit de passiviteit haalt.

Foto: Isabelle Renate la Poutré