Het toneel is even sober als een gevangeniscel. Een tafel en een stoel, meer niet. Op de tafel een volgeschreven schrift, een pakje shag, aansteker, pen. De achtergrond is zwart. Rechts op het toneel zit gitarist Lorijn von Piekartz. Zijn muziek zal de emoties verklanken. Aan het woord is Luc, gespeeld door Dennis Rudge, een gedetineerde met levenslang. Een gevangene zonder hoop. Zonder licht aan de einder.

Levenslang gestraften, daarover gaat deze voorstelling. Christine Otten wil het publiek – ons – laten weten en voelen wat dat betekent voor een mens. De gedetineerde Luc laat het ons inderdaad weten en voelen. Herinneringen maken, zegt hij, is er niet meer bij. In de spiegel ziet hij de jonge man die jaren geleden werd gearresteerd. Niet de man met het grijze haar van nu. Zijn leven is gestopt. Bezoek ontvangen van familie wil hij niet, zelfs niet van zijn zoon. Hij wordt er alleen maar ziek van. Want ze gaan weer weg, naar huis, en hij blijft achter. Voor altijd.

De gedetineerde vertelt over een cursus schrijven door schrijfster Katrien, waartegen hij zich eerst hevig verzet. Schrijven zal hem zijn innerlijke rust afnemen, vreest hij, en dat is het enige waar hij nog om geeft. Maar schrijven blijkt de manier om zichzelf ervan te kunnen overtuigen dat hij nog bestaat. Dus hij schrijft. In zijn schrift en het schrift wordt hem heilig. Hij overtuigt zijn medegevangene, de veel jongere en korter gestrafte Karim, ook mee te doen, en Karim doet mee.

De acteur speelt de levenslang gedetineerde Luc, speelt Karim, speelt schrijfster Katrien, die de cursus geeft. Alle personages komen tot leven. In het begin beziet Luc Katrien afwijzend, met dedain bijna, maar gaandeweg ontstaat er begrip tussen hen. Een scène die diep raakt.

De volle zaal luistert ademloos.

We komen – hoewel summier – iets te weten van wat Luc in de gevangenis heeft doen belanden. Maar levenslang, vraag je je als toehoorder af, mag je dat een mens aandoen?

De toneeltekst, evenals het gelijknamige boek, waarnaar het is gemaakt, is fictie maar wel degelijk gebaseerd op feiten. En uitstekend geregisseerd door Kasper Kapteijn. Christine Otten geeft al jarenlang schrijfles aan gedetineerden en die schat aan ervaring is de bron van het theaterstuk, evenals van haar boek. Met dit toneelstuk houdt zij een pleidooi voor medemenselijkheid. De voorstelling zal dan ook, behalve in toneelzalen overal in het land en in gevangenissen, ook worden opgevoerd voor de ministerraad, en speciaal voor de minister voor rechtsbescherming, Frank Weerwind.

foto Jean van Lingen