Als het zwartgemaskerde personage opkomt, stelt hij het publiek ogenblikkelijk op zijn gemak. ‘Wees gerust, dit is geen overval. En ook geen kidnap.’ Wat het wel is, zal het navolgende anderhalf uur blijken: een soort college waarvan je wenst dat elk college er zo uit zou zien.

De Argentijnse kunstenaar Matías Umpierrez gebruikt alle hem ten dienste staande middelen om de geschiedenis van het masker uiteen te zetten. En omdat die geschiedenis 9000 jaar geleden begint met een zandstenen masker (dat zes jaar geleden gevonden werd in de omgeving van Hebron op de Westelijke Jordaanoever) heeft hij nogal veel te melden.

Iets te veel wellicht: de ‘voorstelling’ barst bijna uit zijn voegen van de historische anekdotes en de lijnen waarmee hij die met elkaar verbindt. Een stevige dramaturgische basis ontbreekt, Umpierrez vindt de verhalen te mooi om ze niet te gebruiken. Nee, het kill-your-darlings-principe is aan hem niet besteed.

Aan een chronologische volgorde wenst hij zich ook niet te houden. Hij danst door de geschiedenis, springt heen en weer door de tijd. Hij begint met het interview dat de Franse filosoof Michel Foucault in 1980 gemaskerd gaf aan Le Monde om vervolgens met een achterwaartse sprong van bijna een eeuw terecht te komen bij het fascinerende verhaal over l’inconnue de la Seine, het mysterie van de jonge verdronken vrouw die eind 19e eeuw uit de Seine werd gehaald en van wier beeltenis honderden afgietsels zijn gemaakt. Nabokov en Camus schreven over haar en omdat haar gezicht gebruikt werd voor de zogenaamde ‘reanimatiepop’ staat zij ook wel bekend als de meest gekuste vrouw ter wereld.

Als Umpierrez (of liever: het gemaskerde personage dat als verteller optreedt – de uitvoerende artiest staat bij de credits vermeld als ‘anoniem’) dit verhaal vertelt, zijn over het hele toneel vloeiende projecties te zien die sterk doen denken aan kabbelend water. Een oogstrelend beeld, dat fraai aansluit bij het vertelde. Zo wordt alles in Eclips prachtig verbeeld. Soms door projecties, soms simpelweg door een subtiel uitgelichte etalagekast op te rijden.

Het mag dan misschien wat overdadig zijn allemaal, de verhalen zijn stuk voor stuk prachtig. Of het nu gaat over Guy Fawkes’ buskruitcomplot van 1605 (en de recente rol van het masker bij collectief Anonymous en bij actiegroep Occupy Wall Street) of over de gorillamaskers van kunstenaarscollectief Guerrilla Girls.

Het grote verbindende thema in al die verhalen is identiteit. Wie zijn wij als we een masker dragen? Of dragen we misschien permanent een masker? Is een pseudoniem een masker? En make-up? Umpierrez geeft ons genoeg om op te kauwen.

Foto: Niels Knelis Meijer