Vertrouwde geluiden van beneden: een glas dat op de keukenvloer in stukken uiteenvalt, pannen op het vuur. Het zijn geluiden die het personage dat Anna Schoen speelt naar de oppervlakte trekken, uit een verwarrende wereld waarin kinderangsten en -trauma’s botsen met vrees voor de dag van vandaag in deze ‘zwart-komische one-woman-show over moeder zonder moeder’. De voorstelling was vrijdagavond online te zien via Oostpool Stream, vanuit Huis Oostpool in Arnhem. (meer…)
Nadat we in Fremdkörper (2021) aan een bed zaten en daarmee getuige waren van een slaapceremonie, zijn we het in de theatrale seance Echo’s Chamber zelf die het slaapritueel ondergaan. Te midden van vijf poortwachters, nemen we plaats onder een tentdoek en laten we de duisternis toe. De performatieve installatie van Bianca van der Schoot en Suzan Boogaerdt (BVDS) beleefde deze zomer in Duitsland haar première tijdens het prestigieuze festival Theater der Welt en is nu te zien in theaterbroedplaats De Sloot in Amsterdam tijdens het Dirty Winter Wellness Festival.
Nadat we in een korte proloog kennismaken met de vijf poortwachters – enorme poppen die elk een video van een zelfbedacht natuurvereringsritueel met vuur, water, hout, metaal en aarde op hun buik dragen – worden we uitgenodigd in de tent, waar we in een cirkel de slaapceremonie zullen ondergaan. Er liggen kussentjes, dekens en slaapmaskers klaar in een cirkel, op een zachte vloerbedekking die meteen uitnodigt tot ontspannen liggen. Nadat de vijf poortwachter, inmiddels als digitale videobeelden die op de tentdoeken worden geprojecteerd, met klankschalen zijn opgeroepen, kunnen we ons veilig overgeven aan het donker: iedere toeschouwer gaat liggen en zet het masker op.
Wat volgt is ritueel van geuren en geluiden, terwijl je als toeschouwer gewillig meedeint op het rustgevende ritme van de in- en uitademende wachters en het geluid van kabbelend water. De auditieve performance van gongs en klankschalen, onder leiding van performer en sound healer Klara Alexova, sorteert zonder meer een gevoel van rust en veiligheid.
Echo’s Chamber is geïnspireerd door Oud-Europese natuurreligies, die met het opkomen van het patriarchaat plaats moesten maken voor religies waarin Goden zich naar hemels verplaatsten, en daarmee verheven waren van mens en aarde, in plaats van onderdeel te zijn van de natuur, en daarmee van ons. De performance gaat over verbondenheid met de natuur, met je onderbewuste, met al die niet-materiële zaken die we in het dagelijks leven zo eenvoudig uit het oog verliezen.
De bagage die je meekrijgt vóórdat je geblindeerd wordt ondergedompeld in het ‘klankschalenbad’, is met de vele referenties aan oude natuurreligies, rituelen en symbolen zonder meer interessant, maar moet ook relatief snel wijken voor het tweede deel, dat zorgvuldig gespeend is van elke vorm van afleiding en ruis. De ontmoetingen met de poortwachters en hun rituelen met de natuurelementen, voelen nog vluchtig en enigszins algemeen.
De slaapceremonie die volgt, en die veruit het grootste gedeelte van de performance beslaat, is slaapverwekkend in de goede zin van het woord: je zakt gedurende het kleine uur dat je onder de tentdoeken ligt, daadwerkelijk soms een beetje weg, en wordt dan uit de verte of van dichtbij weer zachtjes teruggelokt. Dat is voor de één een prettige, misschien zelfs bevrijdende ervaring, voor de ander een wat statische of vrijblijvende beleving. Maar dat is ongetwijfeld inherent aan het type werk dat BVDS hier presenteert.
Foto: Willem Popelier
