Je moet het maar durven. Je eerste voorstelling maken en dan een meer dan 1000 pagina’s tellende Europese klassieker als uitgangspunt nemen.Jonathan Huisman en David Verschoor van het nieuwe jeugdtheaterduo Gesneden Koek durfden het avontuur aan.

Huisman (1994) en Verschoor (1989) kennen elkaar uit de tijd dat ze bij elkaar in de klas zaten op de MBO Theaterschool in Rotterdam. Jonathan ging daarna naar de Toneelacademie Maastricht, David deed de theaterdocentenopleiding in Utrecht. Nadat ze waren afgestudeerd keerden ze terug naar Rotterdam. Jonathan werkt nu als acteur voor film en tv, trainingsacteur en theaterdocent. David is theaterdocent, theatermaker en acteur. Ze hebben hun krachten gebundeld om samen educatieve en humoristische jeugdvoorstellingen te maken. Buro Bannink zag wel iets in het duo en Gesneden Koek was geboren.

Hun eerste voorstelling samen, Don Quichot, stemt hoopvol. Het getuigt om te beginnen van zeer veel moed om een van de meest complexe en dikke boeken die er bestaan, een roman die bovendien ruim 400 jaar oud is, als uitgangspunt te nemen. Het lijkt echter of ze niet veel verder zijn gekomen dan de eerste hoofdstukken, want de avonturen die ze verbeelden komen allemaal uit de eerste paar honderd pagina’s. Daarmee sneuvelen tal van mooie verhalen. Over de herderin Marcela, bijvoorbeeld, die een lange rede houdt waarin ze opkomt voor haar vrijheid en zelfbeschikking als vrouw. Ook de als christenen vermomde moslims die proberen terug te keren naar Spanje, het land waar ze net uit zijn verbannen, zien we niet terug. Beide zijn thema’s (#metoo en discriminatie) die ook perfect in onze tijd passen en die de roman Don Quichot verrassend modern maken.

Huisman en Verschoor hebben gekozen voor de overbekende passages. Bijvoorbeeld het verhaal waarin Don Quichot als een dwaas tekeergaat tegen de windmolens. Ondanks alle gemiste kansen weten ze heel goed de sfeer van het boek te vangen. In de eerste plaats is het net als de roman erg grappig. Dat komt in beide gevallen onder meer door de speelse hantering van de taal, waarbij er flink wordt rondgestrooid met zelf verzonnen spreekwoorden en gezegdes. Met zinnen als ‘wie vuur eet schijt vonken’ hebben ze meteen de lachers op hun hand. Evenals Cervantes maken ze ook slim gebruik van meta-fictietechnieken. Ze becommentariëren elkaar en hun rol, wat net als in het boek zorgt voor een verrassend en humoristisch effect.

De twee mannen zijn perfect op elkaar ingespeeld en vooral Jonathan heeft als Don Quichot de lachers op zijn hand. De aankleding is sober en eenvoudig maar uiterst grappig en effectief. Huisman en Verschoor hebben alles zelf gemaakt. Een zwabber en een wc-borstel worden hun paard en ezel. Als ze dan met de steel tussen hun benen een maf dansje doen, krijgen ze de zaal plat. Midden op het toneel hangen twee lakens, daarop worden steeds beelden van sleutelscènes uit het boek geprojecteerd. Zo kan Don Quichot strijden tegen de windmolen en zien we waar Sancho angstig van wordt als ze in het bos slapen. Mooi gedaan!

De mannen van het debuterende duo lijken ook erg veel lol te hebben in het creëren van een quasi-Spaans sfeertje. Dat doen ze met Spaanse muziek, een Spaanse tongval en Spaanse zinnetjes tussendoor. Als Don Quichot een naam zoekt, oppert hij eerst ‘de Ridder van de Tapa’. Het lijkt wat flauw, maar Huisman en Verschoor acteren met zoveel flair en verve dat ze ermee wegkomen. Nadat Don Quichot een naam en een schildknaap heeft gevonden gaan ze op pad, het avontuur tegemoet. Don Quichot omdat hij knettergek is geworden door het lezen van heel veel ridderromans (de link met veel op tiktok en andere gekmakende sociale media wordt helaas niet gemaakt), Sancho Panza omdat hem een eiland, een landhuis met zwembad en een cocktail in het vooruitzicht zijn gesteld.

Huisman is Don Quichot, Verschoor afwisselend Sancho en andere figuren die hun pad kruisen: van een vrouw met een vergiet vol sla die de helm van Don Quichot wordt tot de boeven die door Don Quichot worden vrijgelaten. In dat laatste deel zit ook de moraal van het verhaal. Alle criminelen blijken hun eigen plausibele motieven te hebben die hen vrij lijken te pleiten. Want vrijheid, daar draait het uiteindelijk om. In het boek en in deze vrolijke bewerking door Gesneden Koek. Maar zijn vrijheidslievendheid komt Don Quichot in deze toneelversie wel heel duur te staan.

Het volgende stuk van Gesneden Koek zal over Pinokkio gaan. Een slimme keuze. Net als Don Quichot is het een van de meest vertaalde en bekende klassiekers uit de wereldliteratuur. Daarmee spreken ze al snel tot de verbeelding. Bovendien laten ze hun publiek op deze manier op een heel laagdrempelige manier kennismaken met het Europese literaire erfgoed. En met Pinokkio kunnen ze zich ook weer volop uitleven met muziek en accentjes die deze Don Quichot zo onderhoudend maken voor kinderen én volwassenen.

 

Foto: Joep van Aert