Met Domeless van Jefta Tanate en Brothers van Justin de Jager draait het in het openingsprogramma van het reizende festival Moving Futures om omgaan met de beperking. Domeless doet dat in de anekdote en verkent wat er gebeurt wanneer je huis en haard kwijtraakt, terwijl Justin de Jager en Sem Deliveyne zich in Brothers beperken tot het lichaam, en aan elkaars en de eigen ledematen lijken vastgeplakt.

Jefta Tanate ontwikkelt zich bij productiekern De Nieuwe Oost tot choreograaf. Domeless is het eerste werk dat hij nu presenteert. Hij plaatst twee dansers in een bouwplaats-achtige omgeving, een ruig oord, waar zij proberen een thuisgevoel te (her)vinden.

Ze starten in het nachtdonker, oranje aangelicht van boven. Gehuld in donkere jacks en met capuchons over hun hoofden staan ze blootsvoets tegen elkaar aan in een omhelzing, bovenop een ruwe houten kist. Ze dansen heel traag een ronde, waarin ze nu eens heel dicht tegen elkaar aan schuifelen en dan weer ver naar achteren strekken en elkaar gebruiken om niet naar beneden te tuimelen. Totdat één van hen eraf glijdt, traag maar onverbiddelijk los glippend uit de armen van de ander, van de kist af. Het is een mooi teder beeld van verlies.

De zachtheid botst hard op het vervolg, wanneer blijkt dat de twee, uiteindelijk zonder capuchon herkenbaar als dansers Roni Yaacobi en Sem van der Zouwen, terecht zijn gekomen in een wereld waar een huis vinden een onbereikbare droom blijkt: de stapel grijze bakstenen zal nooit genoeg zijn om een huis van te bouwen, en het iele stuk muur dat er staat brokkelt af als je er alleen maar naar kijkt.

Het valt op dat in deze ruimte de dans moet vechten met het beeld. Zoekende solo’s en duetten waarin de twee elkaar aantrekken of wegduwen, worden keer op keer onderbroken door spel met de stenen. Yaacobi en Van der Zouwen bouwen muurtjes, gooien die weer omver en maken percussie-achtige geluiden. Zij wil hem bedekken met losse stenen of schraapt er luid mee over de zwarte vloer. Maar de balans tussen spel en dans is moeilijk te bewaken, waardoor de lichamen wel de passen maken, maar regelmatig niet tot expressie komen. En in dans vertellen toch de lichamen al wat er met de figuren gebeurt. Het vormgevingselement (van Tanate zelf) zit de dans in de weg.

Bij threading-duet Brothers, dat in december voor het eerst te zien was tijdens Here We Live and Now in Korzo, is er geen fictieve ruimte. Wel strijd, wel spel, maar steeds beperkt tot dat ene idee van de brothers; twee gasten die elkaar uitdagen en klieren, maar ook aanmoedigen en als het moet uit de knoop halen, en dragen. Sem Deliveyne en De Jager zelf zoeken en vinden vanuit de kluwen van ledematen telkens de blik van het publiek. Het aardt het gebeuren dat we delen. Zij zijn hier, bordurend met armen en benen, en wij zijn hier, geïntrigeerd door de broederschap die echt is en gedanst.

Foto Domeless: Kevin Canales