De navolgers van Thomasvaer en Pieternel, die na de opvoering van de Ghijsbrecht in de Amsterdamse schouwburg een nieuwjaarswens uitspraken en het oude jaar de revue lieten passeren, hebben een gouden jaar gehad. Dolf Jansen liet deze week horen dat de oogst van 2012 misschien wel te groot is om in anderhalf uur oudejaarsconference te proppen.

Hij is nog het een en ander aan het uitproberen, vertelt hij. Dat zou best mogen leiden tot wat meer diepgang, want de vele onderwerpen die nu passeren maken de sneltreinmonoloog vaak iets te vluchtig. Hij stipt iets aan en… weg is hij alweer. Terwijl je net even iets meer wilt horen.

Het is een kanttekening bij een zeer aangename avond met veel hilarische momenten, van  een man die geen enkele moeite heeft een grote zaal bij de les te houden. Hij schudt het uit de mouw, improviseert, slaat zijwegen in en keert telkens weer terug op de snelweg. En er is geen onderwerp uit 2012 of hij heeft er wel iets over op te merken. Terloops, nadrukkelijk, spottend, boos of vrolijk.

Jansen houdt het meeste van leedvermaak. Zoals wij allen. Met Bram Moszkowicz die in twee weken tijd zijn baan, zijn geld en zijn vriendin kwijtraakt. Met kickboksers die twaalf jaar trainen en dan op een zaterdagavond ‘the battle of Zijtaart’ moeten vechten en terechtkomen in een schietpartij. Inbrekers die in Budel een volière met tropische vogels leegjatten, zet hij af als losers tegen de dieven van zeven schilderijen uit de Kunsthal. Over Badr Hari durft hij voorlopig best een grap te maken, want die zit toch vast.

Jansen geeft niemand echt onder uit de zak, is geen betweter, maar kan met woord en gebaar een situatie, een gebeurtenis of een mens tot lachwekkende proporties terugbrengen. Zoals de VVD’ers die moord en brand schreeuwen over geld, terwijl de voorgaande jaren alles aan hun reet kon roesten. Het verkrachtingsstandpunt van SGP’er Kees van der Staaij is eigenlijk gewoon een mop. Net als PVV’ers die tegen klimaatverandering zijn omdat ze de ballen verstand van de materie hebben.

Materiaal voor een oudejaarsconference valt het hele jaar vanzelf in de schoot van de cabaretier.  De moeilijkheid is om aan vaak totaal uitgekauwde onderwerpen iets toe te voegen waardoor we er toch net even anders tegenaan gaan kijken. Jansen noemt in één zin Malala, het Pakistaanse meisje van dertien dat werd neergeschoten door tuig met baarden omdat ze eiste naar school te mogen, en Felix Baumgartner, de man die van 39 kilometer hoogte een vrije val maakte. Hij eindigt de zin met ‘Dapper!’ En zo’n woord krijgt ineens twee totaal verschillende betekenissen.

(foto: Martin Oudshoorn)