‘Ik hou van jou mama.’ ‘Dat spijt mij heel erg jongen.’ Detective Moncler, de nieuwe voorstelling van Jan Hulst en Kasper Tarenskeen, werkt vooral goed als hilarische filmsatire met een droevig familiedrama als subtiele ondertoon. De maatschappelijke verwijzingen in de voorstelling zijn echter wat lastiger te plaatsen.

Detective Moncler (Susan Visser) lijkt zo uit een zeventiger- of tachtiger-jaren-politiefilm te zijn weggelopen. Ze is het type dat eerst schiet en daarna pas vragen stelt en de regels aan haar laars lapt om de bad guy te grazen te nemen. Nadat ze de internationale drugsdealer Takkie heeft neergeknald wordt Moncler echter het doelwit van publieke verontwaardiging: Takkie Jr. was er namelijk bij toen zijn vader vermoord werd en heeft nu door zijn optredens in alle talkshows de sympathie van de goegemeente. Als ze haar baan verliest, laat de gevierde detective zich in arren moede invriezen om honderd jaar later weer wakker te worden (geniaal jatwerk van de makers uit de negentiger-jaren actiefilm Demolition man, met Sylvester Stallone in de hoofdrol).

Zo lijken theatermakers Jan Hulst en Kasper Tarenskeen hun satirisch-absurdistische talenten in te gaan zetten voor een voorstelling over politiegeweld en cancel culture, maar Detective Moncler slaat te veel zijwegen in om iets zinnigs over die thema’s te melden. De wijdlopigheid en onvoorspelbaarheid is zowel de kracht als de zwakte van de voorstelling: de grote hoeveelheid plotlijntjes leidt tot een hilarische parodie op film noir en andere detectivefilms, maar raakt ook onderwerpen die een wat zorgvuldigere uitwerking hadden verdiend.

De grote kracht van het werk van Hulst & Tarenskeen, de fantastische taal en het absurdistische universum dat daaruit wordt opgetrokken, is present and correct. Tim Linde, die inmiddels wel de muze van het makersduo genoemd mag worden, zet weer een briljante rol neer als Its, de zoon van Moncler, die zich na het verdwijnen van zijn moeder verliest in drugs en complottheorieën. Maar misschien nog indrukwekkender is de hoofdrol van Susan Visser, die voor het eerst in de bizarre wereld van Hulst & Tarenskeen stapt: schijnbaar moeiteloos zet ze haar komische talenten in om de rol naar haar eigen hand te zetten, een brok toxische mannelijkheid in een vrouwenlichaam.

En de taal van Tarenskeen en de regie van Hulst & Tarenskeen maken de voorstelling weer een feest om te volgen. In deze wereld verklaren de leden van een illegale death squad van de politie elkaar de liefde om vervolgens bij one last job het loodje te leggen en speelt Paul de Leeuw een voorname rol in een samenzweringstheorie. De grappen en verwijzingen volgen elkaar in razendsnel tempo op, allemaal gevangen in het verrukkelijke Engels-Nederlandse patois dat Tarenskeen tot zijn handelsmerk heeft gemaakt.

Maar waar eerdere voorstellingen van het duo ook inhoudelijk scherpe noten kraakten, blijft dat in Detective Moncler achterwege. Kijk bij voorbeeld naar de manier waarop politiegeweld en cancel culture worden aangekaart: als een politieagent in de werkelijkheid iemand als Ridouan Taghi neer zou schieten waar zijn zoon bij was, zou dat eerder maatschappelijke opluchting dan verontwaardiging opleveren. Daarnaast heeft de politie als instituut zich tot nu toe überhaupt ongevoelig getoond voor ophef rond hun optreden: de rijen sluiten zich veelal rond agenten die over de schreef zijn gegaan, zoals vooral de Rotterdamse politie keer op keer aantoont. Het is lastig te plaatsen welk punt Hulst en Tarenskeen willen maken over de thematiek als ze in hun behandeling van het thema zo ver van de werkelijkheid afdrijven – en als de idee is om deze thema’s puur als behang voor een komische thriller in te zetten, lijkt dat een gemiste kans.

Wat wél werkt is de manier waarop getoond wordt dat Moncler puur door haar eigen obsessie met haar werk en haar onvermogen om zichzelf los te weken van haar identiteit als supercop iedereen die haar dierbaar is verliest. Langzamerhand ontstaat zo een drama over generationele trauma’s, een thema dat ook al in eerdere voorstellingen van Hulst & Tarenskeen werd behandeld (in La pretenza bij voorbeeld). Later in het stuk komen we erachter dat Moncler zelf net zo emotioneel verwaarloosd is door haar eigen moeder als haar zoon door haar, en de scènes tussen grootmoeder Louise, Moncler en Its zijn de meest dramatisch beklijvende van het stuk. Tussen alle kolder en filmpastiche door ontpopt Detective Moncler zich zo tot een ontroerend portret van hoe bindingsproblemen van ouder op kind worden overgebracht, en hoe moeilijk het is om die cyclus te doorbreken.

Foto: Sanne Peper