Als trouwe kijkers kennen we natuurlijk inmiddels de formule: één uur, één tafel, één gast. Het televisieprogramma De Grote Ko Show staat op het punt te beginnen, de slaapkamer als studio, en Ko natuurlijk als presentator en gast tegelijk. In De wereld & Ko zien we een jongen die veel steun vindt in zijn fantasie, maar uiteindelijk snakt naar de waarheid.

Maat het is precies die waarheid die zijn vader hem onthoudt. Die speelt zijn zoons spelletjes wat al te graag mee, maar stokt steevast als Ko die ene wezenlijke vraag stelt. Dan staat er altijd toevallig net een pizzakoerier voor de deur, zul je net zien.

Ko’s moeder is er niet meer. Dat ze niet in een luchtballon de wereld rondvliegt wordt al snel duidelijk: ze is dood. Maar wat er precies gebeurd is, is onduidelijk. Ko’s vader praat voornamelijk over haar in idealiserende algemeenheden. En haar dood? Een ongeluk. ‘Domme pech’, meer wil hij er niet over kwijt. En nu pizza.

Kinderboekenschrijver Gideon Samson schreef een fantasierijke toneeltekst, waarin de rollenspellen tussen vader en zoon aanvankelijk troost lijken te bieden en hen dichter bij elkaar brengen, maar waaruit gaandeweg blijkt dat het precies omgekeerd zit: het is een vlucht om het juist niet over pijnlijke, ingewikkelde kwesties te hebben. In zijn poging zijn zoon te beschermen, schept hij per saldo een uiterst onveilige situatie voor Ko. In het verleidelijke vermijden van confrontaties, verliest hij alle oog voor de behoefte van zijn kind.

Ko verzint ondertussen televisieformats en musea. Beroemd worden, dat lijkt hem wel wat. Want dan kent iedereen je, ook als je er niet meer bent. Zijn angst om vergeten te worden resoneert mooi met de geheimzinnigheid die zijn vader omtrent zijn moeder bewaart.

Minne Koole legt een prachtige, soms weerbarstige jeugdigheid in zijn rol als Ko. Met een spannende combinatie van plezier en verbetenheid bijt hij zich vast in de rollen die hij speelt – en verliest daarbij geen moment het publiek uit het oog. Regisseur Belle van Heerikhuizen koos voor een energieke, open speelstijl die de kracht van de fantasie (en hoe weinig middelen daarvoor nodig zijn) steeds accentueert. Tijn Docter legt gaandeweg een ontroerend onvermogen in zijn rol als vader.

Voor de grote stapel kartonnen dozen waar het decor uit bestaat, zit als een kameleon in kartonkleuren gehuld, muzikant en geräuschmacher Mats Voshol achter drum, gitaar en elektronica. Mooi is de dialoog die hij met Koole aangaat tijdens de emotionele uitbarsting van Ko, wanneer diens verdriet zich bijna letterlijk een weg naar buiten probeert te banen.

De uiteindelijke doodsoorzaak van Ko’s moeder is behoorlijk specifiek, en komt enigszins uit het niets. Samson suggereert ineens een engagement dat de voorstelling tot dan toe helemaal niet had, dat niet wordt ingeleid en bovendien verder niet wordt uitgediept.

Dat is jammer, het verschuift de aandacht van de eigenlijke kwaliteiten van deze jeugdvoorstelling: als universele exploratie over rouwverwerking, en hoe volwassenen hun kinderen soms met de beste bedoelingen, maar ten onrechte, beschermen tegen de waarheid. De wereld & Ko is een pleidooi voor fantasie, maar vooral voor de waarheid. Hoe hard die soms ook is.

Foto: Sanne Peper