Berlijn, jaren tachtig van de vorige eeuw. Monika, een ambitieuze vrouw met een ambitieus plan, klopt aan bij de Vrouwen voor Vrede. Ze wil een menselijke ketting van dwars door de stad organiseren: van de Russische ambassade tot die van de Verenigde Staten. Met enthousiasme wordt ze de oppositiegroep binnengehaald. Dat alles echter, in opdracht van de Stasi.

De tweede wereld is een voorstelling over twee vrouwen, de een in naoorlogs Duitsland, de ander in Polen. Beiden proberen ze op hun eigen manier proberen loyaal aan zichzelf te zijn. Gonny Gaakeer speelt Monika, de infiltrant van Stasi en Julia van de Graaff speelt Anna, slachtoffer van het terreur van de Poolse inlichtingendienst. 

Het is de eerste voorstelling van tg Lynx, opgericht door acteurs Van de Graaff en Gaakeer, die elkaar ontmoetten bij Theaterproductiehuis Zeelandia. Voor deze voorstelling haalden ze Leen Braspenning en Johann van Gerwen erbij voor de regie. Voor het grote scherm op de achterwand ontwierp laatstgenoemde bovendien een sterk videodecor. De afwisseling van animaties en documentair beeldmateriaal zorgt voor een spannende vervreemding binnen het realisme van de voorstelling.

De tweede wereld is een theatrale reconstructie op basis van documentair materiaal. Naar aanleiding van interviews die Van de Graaff hield met haar Pools Russische familie, kwam de tekst van het personage Anna tot stand. De teksten van Monika komen uit ‘Geschützte Quelle’ van Irena Kukutz en Katja Havemann, een boek over Monika H, die in 1983 in opdracht van de Stasi in de oppositiegroep Vrouwen voor Vrede infiltreerde.

Als documentaire reconstructie is De tweede wereld absoluut geslaagd, maar de makers hebben duidelijk moeite gehad hun bronmateriaal om te buigen naar dramatisch en theatraal materiaal. De taal is veelal expliciet, de scènes leunen wel erg op realisme en niet altijd ten goede: bijvoorbeeld wanneer ze in een scène in de auto het stuur gaan mimen. Het lijkt alsof de makers eerder plichtsgetrouw dan fantasievol met hun materiaal aan de slag zijn gegaan.

Spannendst, en het meest theatraal bovendien, is muzikant en speler Radek Fedyk. Bij zijn mysterieuze spel valt het meest te raden, zijn bijzondere muziek (van Poolse rock tot Duitse punk) geeft het meeste sfeer.

Toch viel de voorstelling nog niet helemaal in zijn vorm. Want dat De tweede wereld vooral als reconstructie slaagt, is tegelijkertijd een van de grootste bezwaren. Voor de link naar het nu, een vergelijking met het hedendaagse Europa, lijkt – alle beloftes op de flyer ten spijt – in De tweede wereld helemaal geen ruimte gemaakt. Daardoor blijft de voorstelling teveel in zichzelf gekeerd om echt te beroeren. Alsof de makers zich dermate in het bronmateriaal hebben verdiept, dat ze moeite hebben gehad om daar weer van los te komen. En dat is voor spannend theater wel een vereiste.