Klokslag vier uur staat harpiste Miriam Overlach voor de deur. In elk van haar gehandschoende handen een koffer; een grote en een kleine. Hoogstpersoonlijk levert zij de attributen af voor De Thuisreiziger. De komende anderhalf à twee uur mag ik zelf mijn theatervoorstelling creëren, als maker, verhalenverteller, toeschouwer, luisteraar, geluidstechnicus en toneelknecht. Wanneer Overlach twee uur later de koffers weer ophaalt ben ik een gladder en wie weet ook wiser person, om Coleridge te parafraseren.

De ouderwetse, ietwat afgeragde koffers herinneren aan films uit de jaren vijftig, toen de wereldreiziger nog het gemak van rolkoffer en rugzak ontbeerde. Dat zet meteen de sfeer van de voorstelling, die je op nostalgische houtje-touwtje-achtige manier je eigen woonomgeving met andere ogen en oren doet bekijken en beluisteren.

Een kinderlijke opwinding maakt zich van mij meester zodra ik de grootste, bruine koffer open en vier subtiel in zwart en grijs vilt verpakte ‘scènes’ aantref. Bovenop ligt een wit glanzend boekje met de uitnodigende opdruk: Lees mij. Dit met een gouden lintje bijeengehouden script voert mij in heldere teksten en handgemaakte tekeningen door telkens wisselende werelden en ervaringen.

Volgens de gedetailleerde aanwijzingen stal ik de attributen uit van Scène 1, ‘Rustig in een woestijn’. Op een eveneens met een goudkleurig lintje bij elkaar gebonden vilten onderdoek plaats ik het zwarte sokkeltje en het krokodillenbekje, waarin ik vervolgens het plastic schermpje klem. Achter dit geheel plaats ik de – alweer van gouden lint voorziene – sterrenhemel; een opengeklapte menukaart voorzien van flonkerende stukjes strass.

In een (ietwat anachronistisch) mini-rugzakje zitten een waxinelichtje, een doosje lucifers, drie als ‘proviand’ verpakte schuimpjes en een handzaam prikkertje. Zodra ik het kaarsje heb aangestoken, is het tijd voor muziek. Het koffertje met getitelde cassettebandjes staat al klaar, maar uit de bijgeleverde walkman klinkt een onheilspellend geruis.

Zoals geïnstrueerd verwijder ik de cassette ‘niets’, en vervang deze door ‘licht’. De show kan eindelijk beginnen! Luisterend naar de fraai verwaaiende harpklanken van Miriam Overlach en sfeervol suizende wind verorber ik mijn mondvoorraad en geniet van het schitterende zwerk.

Maar dan is het alweer tijd voor de volgende scène. De koffer blijkt een spannende doos van Pandora, waaruit naast nieuwe attributen ook telkens nieuwe cassettespelers tevoorschijn komen; twee walkmans, een gettoblaster en een tafelmodel. De vindingrijkheid van de makers lijkt onuitputtelijk. Zo betreed ik in Scène 2 vanaf mijn bank een wonderlijke onderwaterwereld via een zelf geknipte vis en een ‘kopjestelefoon’ van emaillen bekers.

In scène drie word ik via een felle lamp getrakteerd op een zonnebad, in de volgende scène loop ik getooid met clownsneus en op blote voeten over een vilten matje met plastic ‘mos’. Scène vijf bevindt zich in de kleine koffer en bestaat uit een reeks sokkels en titelbordjes, waarmee ik mijn eigen tentoonstelling mag maken. Koortsachtig speur ik mijn kamer rond, want welk voorwerp past er nou bij ‘Wolken’; ‘Stralen’, ‘Schaamteloos’ of ‘Wiegend’?

Ondertussen is het flink aanpoten om alles in de goede volgorde uit te pakken en de almaar wisselende cassettebandjes in de juiste recorder te stoppen. Geconcentreerd luisteren is hierdoor helaas niet aan de orde. Het algehele klankbeeld van Wilbert Bulsink is er een van kosmisch geruis en geknetter, met af en toe een flard pure harpmuziek, zoals in de ‘bos-scène’ waarin een middeleeuws melodietje opduikt. Bijzonder is dat ook sommige dreunende bastonen en schril vervormde klanken ontsproten zijn aan de harp van Overlach.

Het leuke van De Thuisreiziger is dat je bijna twee uur lang terugkeert naar je kindertijd. Een periode waarin de wereld nog één mysterieus, niet te bevatten universum was, waarvan je met kloppend hart telkens een nieuw aspect ontrafelde. Het herinnerde me ook aan hoe mijn ouders op 6 december de ‘zondagse’ kamer openden, waarvan de eettafel was volgestouwd met in sinterklaaspapier verpakte cadeautjes.

Dit aangenaam nostalgische gevoel wordt versterkt door de ambachtelijke en liefdevolle manier waarop Elze van den Akker alle attributen heeft gemaakt. Die gouden lintjes! Dat vilt! Die zelfgemaakte sluitingen op handgenaaide tasjes! En daarbij nog die cassetterecorders! De Thuisreiziger is één groot feest, dat wordt afgesloten met een uitbundige finale. Dansend op stevige beats van Willem Wits strooi ik al bellen blazend confetti en serpentines rond.

Maar klokslag zes uur gaat de bel: the party is over….

Foto: Bram Petraeus