Ligt het aan het wellustige ensemble? Of ligt het aan het feit dat Strawinsky de godfather is van een bepaalde stroming in de hedendaagse Nederlandse compositiepraktijk? Of komt het door het exceptionele lenteweer van de afgelopen dagen? In elk geval zijn de expliciete verwijzingen naar rituelen en Griekse tradities de oorzaak dat deze laatste creatie van LeineRoebana associeert met de Sacre du Printemps. (meer…)
Na twee uur Shakespeare is dit wat rest: een acteur en een publiek. Alleen, op het voortoneel met het zaallicht aan, zonder façade om zich achter te verschuilen, sluit acteur Mark Rietman De storm van het Nationale Toneel in regie van Johan Doesburg af met een klein pleidooi voor mildheid en verbeelding. Een kers op de taart na een verder keurig uitgevoerde repertoirevoorstelling.
Twaalf jaar geleden werd Prospero (Mark Rietman) van de troon gestoten door zijn broer Antonio. Verbannen uit zijn Milaan, belandde hij met zijn dochter Miranda (Hannah Hoekstra) op een onbewoond eiland, waar hij nu heerser is over luchtgeesten, nimfen en de natuurkrachten. Maar nu krijgt Prospero de kans om zijn recht te halen. Een schip met aan boord zijn broer, maar ook de koning van Napels en hun beider gevolg vaart vlak langs het eiland. De storm die Prospero laat ontketenen door zijn dienende luchtgeest Ariel (Anniek Pheifer), doet de hele club belanden op zijn eiland. Waar zich onder regie van Prospero een spel ontvouwt, dat hen via machtswellust, waanzin, complotten en liefde leidt naar een verzoening.
In de voorstelling van het Nationale Toneel in de regie van Johan Doesburg, speelt dit verhaal zich af tegen een achtergrond van doeken met zwart-witte verfstreken. Deze worden vervolgens ook nog eens weerspiegeld door grote verplaatsbare spiegelwanden en een spiegelplafond, om zo de verbeelding van de innerlijke storm van Prospero compleet te maken. In een verder nagenoeg lege setting (op een meegedragen palmplant na), wordt met vlot acteerwerk en sfeervolle muziek (Harry de Wit) het spel van Prospero gespeeld.
Een spel dat niet alleen betrekking heeft op het machtsspel van Prospero, maar schijnbaar ook op het toneelspel van de hoofdrolspeler. De suggestie is dat Mark Rietman hoofdpersoon en regisseur ineen is, voor wie alle acteurs zich in allerlei bochten wringen en in kostuums hijsen, zodat hij zijn verhaal kan vertellen. Zoals Prospero alles en iedereen, tot aan de natuurkrachten toe, manipuleert om zíjn gram te halen. Dat levert leuke grapjes op, maar de meerwaarde van die extra laag wordt niet helemaal helder. En zo zijn er meer vragen die onbeantwoord blijven. Als Johan Doesburg ons een spiegel wilde voorhouden, zoals het decor en zeker het slotbeeld suggereren, wat wilde hij ons dan laten zien? En als de nadruk zo op vergiffenis ligt, zoals het programmaboekje suggereert, waarom wordt in de voorstelling dan juist over die momenten van inzicht heen gespeeld?
De storm van Johan Doesburg is op zich een prima in elkaar gezette Shakespeare, waar niet veel op aan te merken is. Er wordt goed gespeeld, met effectieve en mooie ondersteuning van vormgeving en muziek. Zoals je ook zou mogen verwachten van een toneelgezelschap met het kaliber van het Nationale Toneel. Maar het geheel blijft vooral aan de degelijke kant. Om aan te haken bij Shakespeares terminologie: het is noch droom, noch nachtmerrie.
Foto: Kurt Van der Elst