‘Who run the world? Girls!’, zingt Beyoncé. Het nummer vormt de soundtrack bij een soort modeshow van tientallen voornamelijk gekleurde vrouwen, gekleed in bonte stoffen. Women Connected brengt met De stille heldinnen disco XL vrouwen bij elkaar uit alle hoeken van de wereld, met hun persoonlijke verhalen en hun problematiek. Verbinding en wederzijds begrip vormen de rode draad.

Women Connected is een samenwerkingsverband van het Rotterdams Wijktheater en Theater Rotterdam. De groep maakt maatschappelijk geëngageerd theater, dat in zijn thematiek leunt op de persoonlijke ervaringen van de deelnemers. Dat zijn veelal enthousiaste amateurs. Het collectief wordt geleid door Kaat Zoontjens (regie) en Inez Schatz. Aanleiding voor deze voorstelling is honderd jaar vrouwenkiesrecht in Nederland.

Voor De stille heldinnen disco XL krijgt elke bezoeker een koptelefoon op. Daarop zijn opgenomen verhalen van deelnemers te horen, plus de muziek waarop gedanst wordt en mededelingen van de organisatie. De toeschouwers zitten aan vier kanten om het speelvlak. Ook het publiek bestaat goeddeels uit vrouwen met wortels over de hele wereld.

De voorstelling zet Rotterdam expliciet neer als een sterk multiculturele stad, waarin vrouwen van heinde en verre onder allerlei omstandigheden een veilig heenkomen hebben gezocht. Op het toneel staan vrouwen met Bosnische, Surinaamse, Antilliaanse, Iraanse, Chinese, Marokkaanse en Turkse roots. Ze dragen zo mogelijk de traditionele feestkleren van het land waarin hun wortels liggen. Een aantal vertelt haar verhaal, sommigen in gebroken Nederlands, maar wel in het Nederlands: ‘Oorlog. Man dood’.

De meeste deelnemers aan deze voorstelling zijn geen professionele theatermakers. De dansen gaan niet precies tegelijk en de zang is niet altijd zuiver. Alles staat in dienst van de verhalen, de getuigenissen. Geen onderwerp wordt geschuwd. Trauma’s door oorlogen. Vrouwen die lichamelijk worden ‘gekeurd’ of op hun vijftiende moesten trouwen. Die gescheiden zijn in een land waarin je als vrouw door die keuze pas echt in de problemen komt. Die seksueel misbruikt zijn. ‘Ik heb erg hard moeten knokken’, zegt een Indiase vrouw. ‘Geluk komt ooit. Geef het niet op.’

In de context van de vrouwen die hier verzameld zijn, gaan de getuigenissen van de vrouwen van Nederlandse oorsprong wel een beetje gebukt onder First World Problems, zoals het combineren van werk, kinderen en een sociaal leven. Zelfs een burn-out klinkt als een luxeprobleem in vergelijking met de moeilijkheden die vrouwen uit andere culturen hebben moeten overwinnen.

Vervelend zijn de koptelefoons. Als je eenmaal besluit een ‘stille disco’ te maken, zit je daar natuurlijk aan vast. Maar de vraag is wat ze toevoegen. Ze zitten rot, ze zakken af. En het geluid dat door de koptelefoons komt, had evengoed normaal versterkt kunnen worden.

Maar de maatschappelijke boodschap is warm en overtuigend. Een vrouw van Marokkaanse komaf zegt: ‘Je hoeft niet van mij te houden. Je kunt me gewoon accepteren: als mens. Dit is ook míjn land.’ De stille heldinnen disco XL is een dappere poging iedereen zo mogelijk haar verhaal te laten doen.

‘Rotterdam gaat veranderen’, is de boodschap, en: waarom zou je die multiculturele samenleving niet omarmen? ‘Waarom wordt daar zo’n probleem van gemaakt, hier?’ vraagt een Surinaamse vrouw. ‘Nooit gemerkt hoeveel meerwaarde het heeft als je in meerdere culturen opgroeit?’ Een voorstelling met een big smile.

Foto: Joke Schut