In een voormalige conservenfabriek in Breda heeft het jonge gezelschap Schwung zich gevestigd; de theaterzaal aan de Speelhuislaan heet Podium Bloos en wil een broedplaats zijn voor nieuwe theatermakers. Met De Muur Rondom Shirley maakt collectief Schwung in samenwerkging met Werkplaats Walhalla uit Rotterdam een hypernerveuze, gejaagde voorstelling, begeleid door ritmische muziek van Sebastiaan Bax en gedragen door het over-de-top acteren van Gina van Os Sánchez.
De voorstelling begint geheimzinnig: op een rechthoekig wit speelveld krijgen een wit damestasje en een paar witte schoenen een extra accent door de belichting. Hier is iets gebeurd, maar wat? Dan volgt een ijselijke gil, en nog eens en nog eens, een jonge vrouw gilt het uit. Ze is verdwaald. Actrice Sánchez in de titelrol van Shirley weet het publiek meteen koude rillingen te bezorgen, ja, zo voelt het: verdwaald te zijn, handtasje kwijt, blote voeten in het gras.
Gelukkig komt er redding van een personage dat zich de Muur noemt (Sam van Hulst). Hij is in het zwart-wit gekleed, draagt zwarte plateauschoenen en hult zich in een rechthoekig geval. Als muur is hij zowel Shirleys redding als hindernis. Tussen het tweetal ontwikkelt zich een absurde dialoog. Shirley heeft een afspraak en moet die afzeggen, maar ook haar telefoon is weg, in haar verdwenen of verloren tas. Ze raakt volledig over haar toeren. Dat speelt Sánchez extreem uitgemeten in beweeglijk en fysiek acteren; rollend over de grond, zwaaiend met de armen.
Geleidelijk komen we erachter wat Shirley drijft: ze is een ambitieuze vrouw die balanceert op de rand van een burn-out; ze stelt hoge eisen aan zichzelf en weet zich nauwelijks in evenwicht te houden. Het is haar ambitie de top van het bedrijf waarvoor ze werkt te bereiken. Ondertussen belt collega Rebecca (Noa van der Vorst) haar op waar ze toch blijft en horen we haar stem via de voicemail.
In de regie van Luna Joosten valt op dat de bevreemdende tekst (Joosten en Van Hulst) en het spel samenvallen. In een snelle scènewisseling zijn we opeens beland in een droom, zoiets als de uitreiking van de Grammy Awards op de Amerikaanse televisie met ook veel gillen, drukdoende gebaren, overdreven emoties. Nu straalt Rebecca in een gouden glitterjurk met fonkelende diadeem. Zij is als het alter ego van Shirley, een droombeeld dat ze zelf zou willen verwezenlijken.
In de speelstijl raken satire en absurditeit elkaar. Beide spelers weten die gemaakte emoties prachtig weer te geven. Het is allemaal fake, onecht en toch geloof je er als toeschouwer in. Als we ten slotte op Shirleys kantoor belanden, waar ze geheel in de war een etmaal te laat aankomt, volgen enkele onthullingen die de hele voorstelling in een ander licht plaatsen.
De reusachtige afbeelding van een ijzige, steile bergtop met een vlag in de top spreekt boekdelen: dat is de symboliek waar alles om draait, die eenzame top willen bereiken. Maar is Shirley daartoe mentaal in staat? Met De Muur Rondom Shirley presenteren Schwung en Werkplaats Walhalla een absurde komedie die beslist tragische kanten heeft. Het gaat over ambities die zowel fnuikend zijn als een drijfveer om steeds hogerop te komen, totdat het niet meer kan. Dan is er daar die muur.
Foto’s: Bas de Brouwer
