De Mensenhater

Vivaldi met een vette beat en een zwart leren topje met roze pofmouwtjes: Theater Mooi Weer geeft in De Mensenhater een moderne twist aan barok, waarbij ook de genders van de personages worden gehusseld. De opsmuk en glamour van Versailles worden vertaald naar een knalroze, biseksueel glitterfestijn op feilloos rijm en twaalflettergrepige verzen.

Molière schreef De Mensenhater in 1666 toen hij aan het hof van Lodewijk de Veertiende werkte, een historisch figuur die onlosmakelijk verbonden is aan poederpruiken en bladgoud. Het stuk levert commentaar op een cultuur die enkel draait om gezien worden en status. Titelpersonage Alceste, in de versie van Theater Mooi Weer een vrouwenrol gespeeld door Julia Diepstraten, zet zich fel af tegen beleefdheden, opportunisme en oppervlakkige vriendelijkheid. Daar staat tegenover dat ze smoorverliefd is op roddelkoningin Célimène (Claire Hordijk), die geniet van alles wat Alceste haat. Alceste houdt zodanig sterk vast aan haar principes dat ze een wrok tegen de volledige mensheid ontwikkeld, waarbij ze zichzelf uiteindelijk verliest in koppigheid en woede. Alceste is een tragisch personage dat in 1666 net zo interessant was als nu.

De vergelijking tussen de gesuikerde samenleving van Molière en de oppervlakkigheid van het Instagramtijdperk is snel gemaakt. Regisseur Eva Lemaire zet het stuk neer op een roze catwalk en maakt van Oronte, in het oorspronkelijke stuk een dichter, een modeontwerper (Jurriaan van Seters) die met zijn nieuwe collectie komt pronken. In de kostuums van Marian Hoefnagels mengen de gepoederde gezichten, tule en pruiken van de barok zich dan ook heerlijk met glitter, lak en roze pluis: de uitbundigheid van de twee tijdperken samengevoegd. Het is een feest om naar te kijken, al is het jammer dat de parallel in het visuele blijft steken en niet verder de diepte in gaat.

Wat De Mensenhater vooral de moeite waard maakt, is de taal van Molière en de tekstbehandeling van de acteurs. Lemaire werkt veelal tekstgericht en is op haar best bij een talig stuk als De Mensenhater. De verfijnde vertaling van Laurens Spoor, voor Theater Mooi Weer bewerkt door dramaturg Alexander Schreuder, houdt de rijm en het metrum van het originele stuk bijna volledig aan. Dit biedt een flinke uitdaging voor de cast, maar ze beheersen de kunstige zinsneden vakkundig. Ze laten de prachtige tekst vol rijmgrapjes goed tot zijn recht komen.

Het is mooi om nu een cast van zeven spelers te zien, bijna allemaal vaste gezichten van Theater Mooi Weer. Diepstraten blinkt uit als een nukkige Alceste met een gevoelige kant, die uiteindelijk haar eigen verdriet prachtig incasseert. Ook Ziggy Knel valt op met zijn natuurlijke, rustige spel als Éliante, de ingetogen neef van Célimène. Theater Mooi Weer laat zichzelf met De Mensenhater opnieuw zien als een gezelschap met sterke, jonge acteurs.

Foto: Maarten Laupman