Witte meeuwen vallen bij bosjes uit de hemel, zwarte vogels die aan hengels zweven vliegen krijsend rond. Hotels heten Vertigo of Bates Hotel. In de trein zit een vreemde man. Een jonge vrouw staat onder de douche. Een sproeivliegtuig achtervolgt een man die door de woestijn rent. En even vangen we een glimp op van Alfred Hitchcock himself, de master of suspense.

Met de voorstelling De man die het wist brengt het Thriller Theater, dat zijn tienjarig jubileum viert, een hommage op het toneel aan Hitchcocks filmoeuvre. Tegen de achtergrond herkennen we, levensgroot weergegeven op een wit doek, scènes uit films als North by northwest, Psycho, Strangers on a train en niet te vergeten Rear window.

Toch is de voorstelling, geregisseerd door Bruun Kuijt, meer dan een herkenningsspel van ‘wie kent alle Hitchcocks?’ Natuurlijk oogt Sander de Heer behoorlijk stoer en treffend gelijkend met Cary Grant, een van Hitchcocks favoriete acteurs. Maar dat is de kern niet. Het Thriller Theater laat zien dat het op toneel brengen van films ook op een heel andere manier kan dan gebruikelijk is bij zowel vrije producties als in het gesubsidieerde circuit. Kuijt en tekstschrijver Lex Passchier brengen geen ‘vertoneling’ van een filmverhaal, ze scheppen een nieuw genre, waarin de suspense van Hitchcock is behouden.

Hoofdrolspeler De Heer komt in allerlei complexe situaties terecht die het sterkst aanleunen tegen North by northwest. Hij maakt een afspraak met een belangrijke klant teneinde reclamewerk te verrichten, maar wordt door een tweetal, door hem consequent ‘de schavuiten’ genoemd, gekidnapt. Dan begint een reeks avonturen die de spanning doen stijgen. Ze voeren hem dronken, waarna hij in een auto langs een ravijn moet rijden. Terwijl op de achtergrond gapende diepten over het doek langsglijden, zit De Heer op een koffer alsof hij in een Chevrolet zoeft met een houten stuur in de hand. Piepende remmen, gierende banden.

Het verhaal ontwikkelt zich losjes en speels met innemende rollen van Hymke de Vries, Renée van Wegberg, Flip Bolluyt en Passchier zelf. Naast dat toneelgordijn zien we de spelers nadrukkelijk zich verkleden. Ook is de hengel zichtbaar waaraan de vogels fladderen. Regelmatig richten de spelers zich tot het publiek, bijvoorbeeld met het verzoek met mobiele telefoons foto’s te maken van de schavuiten. Ook zit er een heerlijke moordpartij in, die enkele keren wordt nagespeeld en teruggedraaid om de ware toedracht te reconstrueren. Dat is een fraaie filmtruc, en op toneel werkt het ook.

De man die het wist is voor alles een spel met film, realiteit en theater. De filmsfeer is fraai getroffen in kostumering en wat onwerkelijke belichting. Heel even zien we Hitchcock zelf, en ook dat is een treffende keuze. Want de master toonde zichzelf graag als toevallige passant in zijn eigen films. Een dergelijk detail maakt het voor ingewijden, maar ook voor prille liefhebbers van Hitchcocks oeuvre, nog wervelender.