Als kinderen samenkomen op het schoolplein, ontvouwen werelden van fantasie, competitie, buikvlinders en jaloezie. Wat onontkoombaar naar de oppervlakte drijft, is de klassieke strijd tussen de genders. Meisjes pakken de jongens gaat met een bak droge humor in op hoe belangrijk de kleur van je genderidentiteit is. Of juist hoe gigantisch onbelangrijk. (meer…)
Jongens zijn stoer. Hun lievelingssport is voetbal. Ze spelen dat ze piraat zijn en op een onbewoond eiland aanspoelen. Ze willen geen verkering, want meisjes zijn raar. Die gillen, drinken de hele dag thee en willen aldoor praten. En ze dragen jurken.
Lo, Ravi en Marijn zijn drie beste vrienden, die zich urenlang kunnen verliezen in avonturen tussen het wasgoed dat op zolder hangt te drogen. Maar die vriendschap wordt ruw verstoord als Lo een jurk uit de verkleedkist pakt en aantrekt. Doet ‘ie wel vaker, bekent hij.
Theatercollectief T.H. de Wei neemt een spannende en ter zake doende thematiek als uitgangspunt voor muziektheaterproductie De jongens (6+). Lo’s bekentenis slaat een bres in de vriendschap. Ravi keert zich af van zijn vrienden en Marijn probeert verward de boel bij elkaar te houden. Lo weigert zich bij zijn beste vrienden aan te passen. Daar zijn het toch beste vrienden voor?
De jongens zit boordevol ingrediënten voor een uitdagende schoolvoorstelling waarin eens goed aan wereldbeelden (van kinderen, ouders en leerkrachten) kan worden getornd. Helaas komt het resultaat niet verder dan een schreeuwerige, uitleggerige karikatuur, die bovendien een aantal verwarrende keuzes bevat die de zeggingskracht diffuus maken.
De drie vrienden worden gespeeld door actrices Shanna Chatterjee, Sanne Maas en Aniek Stokkers. De keuze om de jongens door drie vrouwelijke actrices te laten spelen, is in principe interessant en sluit aan bij de thematiek, maar blijft in De jongens hangen in vorm. Lo trekt nog steeds een jurk over zijn kleren aan als hij wil uitbeelden dat hij een meisje is. De actrices treden nergens buiten hun personages; de potentieel interessante verhouding tussen actrice en personage blijft onbenut.
De tekst van Chatterjee laat bovendien weinig aan de interpretatie over. ‘Mijn binnen en mijn buiten zijn twee andere mensen. Van buiten zie ik eruit als een jongen, maar van binnen voel ik me een meisje’, wordt wel een keer of drie expliciet gezegd. Ook de clichématige benadering van de verschillen tussen jongens en meisjes toont weinig creativiteit. De momenten waarop de personages voor (interne) conflicten komen te staan lossen zich zonder al te veel omhaal vanzelf weer op. De regie van Louis van Beek is bovendien behoorlijk schreeuwerig.
T.H. de Wei heeft een interessante thematiek te pakken, maar heeft daar in dramatisch opzicht onvoldoende mee gedaan. De moraal wordt er behoorlijk expliciet doorheen gedrukt. Clichébeelden van jongens en meisjes worden dermate benadrukt dat het daar nergens aan ontstijgt. Het is een schoolvoorstelling waarbij het nagesprek ongetwijfeld zinvoller en effectiever is dan de voorstelling.
Uiteindelijk komen de drie vrienden weer tot elkaar, en besluiten ze het geheim van Lo te bewaren. Is dat waar T.H. de Wei hun jonge publiek mee naar huis wil sturen? Je moet weliswaar altijd jezelf zijn, maar als je teveel afwijkt moet je er vooral niet mee te koop gaan lopen?
Want stel je voor, de mensen zullen je maar raar vinden.
Foto: Floris Heuer
Dag Sander,
Het is niet mijn gewoonte te reageren op een recensie van een voorstelling waar ik zelf bij betrokken ben. Ieder zijn mening. Maar voor jouw recensie van De Jongens maak ik graag een uitzondering. Een jong jeugdtheatercollectief als T.H. de Wei maakt voorstellingen die bij de doelgroep aanslaan. Hun voorstelling Vlinder (over een meisje dat in Nederland asiel zoekt) heeft inmiddels al meer dan 200 keer met succes gespeeld op scholen door heel Nederland. Het stuk De Jongens ging in april in première in Theaterhaus Frankfurt, en kreeg daar overal laaiende recensies.
Ik weet niet met wat voor verwachtingen je naar de voorstelling bent komen kijken. Als je schrijft: “…de potentieel interessante verhouding tussen actrice en personage blijft onbenut.” vraag ik me echt af wat je daar nu werkelijk mee bedoelt.
Jammer ook dat je het eind op jouw manier interpreteert: deze voorstelling breekt juist een lans voor iedereen die zich anders voelt. “Ooit” zullen ze het de wereld vertellen, maar nu mogen ze nog even de piraat spelen. Jij schrijft: “Je moet weliswaar altijd jezelf zijn, maar als je teveel afwijkt moet je er vooral niet mee te koop gaan lopen”. Dat is wel het laatste dat de voorstelling aan de kinderen meegeeft. Ook schrijf je: “Het is een schoolvoorstelling waarbij het nagesprek ongetwijfeld zinvoller en effectiever is dan de voorstelling.” Ik zou willen zeggen: Godzijdank dat er nog voorstellingen gemaakt worden als deze, waarbij de actrices inderdaad fantastische nagesprekken voeren met de kinderen. In jouw ogen misschien onnodig, maar voor de kinderen des te waardevoller. Vorige week, na een voorstelling in Zaandam, merkte een jongen op: “… als wij nu zorgen dat wij dit niet meer raar vinden, dan vindt een volgende generatie dat ook niet meer.”
En zo is het maar net.
Hallo Sander,
Wat jammer dat je deze voorstelling zo kil en negatief benaderd. Ik vond het juist een mooie, ontroerende en oprechte voorstelling. De leerlingen hebben geboeid zitten kijken en er veel van opgestoken. Eén leerling is hierdoor naar buiten gekomen en er kan nu hulp geboden worden. Dat is pas belangrijk.
E.Slats, docent drama Zaandam
Jammer dat de schrijver van deze recensie helemaal niet wenst te reageren.