De komende maanden valt in het Allard Pierson meer te leren over de allereerste musicals van Nederlandse bodem; de zeven samenwerkingen tussen Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink. In de expositie Zeur niet! plaatst gastconservator Sanne Thierens met het team van Allard Pierson elk van deze musicals in de context van het pionierswerk dat rondom deze producties werd verricht. (meer…)
Twee jaar geleden begon Grijs Groenteman met het interviewen van mensen die de legendarische componist Harry Bannink hebben gekend. Hij zette de interviews online, in een podcast. De populaire podcast is nu succesvol vertaald naar het theater. Het is genieten van de intieme combinatie van een biografie met muzikale meesterwerkjes.
Bannink kreeg de grootste bekendheid dankzij zijn liedjes met Annie M.G. Schmidt. Hij schreef echter meer dan drieduizend nummers in zijn leven, die wat Groenteman betreft allemaal kleine meesterwerkjes zijn. Een stuk of 35 nummers bewijzen dat hij daarin volkomen gelijk heeft. Soms grappig, zoals ‘Het Nationaal Monument’, een Klokhuis-lied over het megatransport op een tekst van Willem Wilmink. Soms ontroerend mooi, zoals ‘Ik haat de maan’, ook Klokhuis, van Hans Dorrestein.
De avond is een inleiding over Harry Bannink en theatraal muziekprogramma inéén en heeft de sfeer van de podcast knap vertaald naar de kleine zaal. Het decor is een huiskamer, net als de achtergrond in vrijwel elke podcast-uitzending. Op een beeldscherm, gecamoufleerd als huiskamerraam met uitzicht, laat Groenteman fragmenten zien die zijn verhaal ondersteunen. Hij is het echt: Liefhebbers van de podcast zien eindelijk wie het stemgeluid produceert waar ze uren mee op de fiets, in de auto of aan de schoonmaak zijn geweest.
Een technisch verhaal over hoe podcasts werken, brengt direct de generatiekloof in beeld, die Groenteman met zijn liefde voor Bannink knap weet te overbruggen. ‘Ik vraag wel aan mijn zoon of hij me vanavond kan helpen’, zegt Groothof uiteindelijk maar, wat op vrolijke herkenning stuit in de zaal. Liefhebbers zijn van alle leeftijden, want Bannink schreef de muziek voor zo’n beetje alle kinderprogramma’s van Nederland tot achterin de jaren negentig. De stratemakeropzeeshow, JJ de Bom, De film van ome Willem, Klokhuis en Sesamstraat; iedereen ouder dan twintig is met zijn muziek opgegroeid.
Groenteman is een ontzettende droogkloot, en verlevendigt de avond met snedige opmerkingen over de hits van Annie M.G. Schmidt. Hij geeft toestemming aan pianist Dick van der Stoep en Groothof om één hitje te spelen. Getergde opmerkingen over hoe iedereen wel zal gaan meezingen, houden de sfeer er goed in. Opstandig lalaat het publiek later de hele tune van het Klokhuis luidkeels mee. Geen Annie M.G. Schmidt dus, maar die heeft met al het musical-geweld ook wel even genoeg aandacht gehad, suggereert Groenteman terecht.
De verschillende schrijvers die met Bannink hebben gewerkt geven de avond structuur. Groenteman typeert ze sterk en laat duidelijk zien dat hij veel opgestoken heeft van de 37 interviews die hij inmiddels heeft gedaan. De melancholische liederen van Hans Dorrestein, de belangrijke levensvragen van Ted van Lieshout en de welluidende teksten van Willem Wilmink worden in het zonnetje gezet.
Wie de podcast luistert, weet dat Bannink dol was op ongeschoolde zangers. Frank Groothof brengt met zijn opera-achtergrond sommige liedjes een tikkeltje zangerig over het voetlicht, vergeleken met het origineel. Niets ten nadele van de integere voordrachten van Groothof, die zich meer dan dertig nummers eigen heeft weten te maken. Maar de liedjes die Bannink toentertijd op zijn stem geschreven heeft, zoals eerdergenoemde liedjes, maar ook ‘Vroeger was ik baby’, of ‘De Afwas’, stelen uiteindelijk toch de show. Tekenend voor het talent van Bannink, die elk lied het karakter meegaf van het stemgeluid en het personage uit het programma. Hopelijk komt er binnenkort een verzamelalbum. Zo niet: een goede reden om de podcast er weer eens bij te pakken.
Foto: Jonathan Herman
Beste Gijs Groenteman
In 1958 schreef Harry Bannink de onvergetelijke muziek voor het Lustrumspel Monte Fictie van het Delfts Studenten Corps. liedjes als 100.000 gulden Ik ben Carl van Monte Carlo, de Meisjes van Parijs, allemaal juweeltjes van liedjes. Hij was in 1957 ontdekt als nog een onbekende verdienstelijk barpianist, en maakte met Alexander Pola als tekstschrijver deze onvergetelijke musical. Helaas kom ik nergens deze liedjes meer tegen, ik heb ze uiteraard op een CD en gebruik de melodien nog regelmatig voor cabaret in klein gezelschap. Wat ik het allersterkste van Harry vind is, dat hij deze melodieen nooit meer ergens gebruikt heeft.
Bert Hilberts
Beste Frank, Gijs en Dick. Gisteren in Enschede 4 april ’19 jullie voorstelling gezien over Harry Bannink’
Geweldig genoten. Ik dacht, gezien mijn leeftijd 91 jaar. Het zal wel een kort lopend programma zijn. Maar het duurde echt lang en heb me niet verveeld.
Dank voor het mooie verhaal.
Beste Frank, Gijs en Dick, Ik heb het niet drooggehouden bij jullie voorstelling in Enschede! Het ontroert me nog wanneer ik er aan denk! Zó móói ! Ik zou het graag nog vaker terug willen horen, vooral de liedjes die voor het Klokhuis gemaakt zijn en eenmalig gezongen . Neem het liedje van “de kwal”, zo’n juweeltje en er waren er nog veel meer. Ik had gehoopt dat er misschien een cd zou liggen na de voorstelling, maar helaas. Misschien is er na dit seizoen een mogelijkheid om het ergens terug te zien en te horen op You Tube of komt er een DVD uit! Ik zou dat geweldig vinden vinden! Van mij mogen er meer Grote Harry Bannink podcasten komen! Ik dank jullie hartelijk voor de héérlijke avond, jullie waren alle drie geweldig!
Frank, ik heb vorige week weer al je opera’s geluisterd die zijn toch ook geweldig !
Dikke zoen voor alle drie ! Guusje