Dawson

In een abstract decor staan zes danseressen op een diagonaal. Elk van hen maakt sierlijke schilderbewegingen in de lucht. De muziek is onheilspellend, doordringend, doch zacht. Eén voor één rennen zij met gespreide armen als vogels het toneel af. 

Het is een scène uit The Four Seasons van choreograaf David Dawson, een ballet dat al eerder ten tonele werd gebracht in Amsterdam en nu hernomen wordt in het avondvullende programma Dawson. Het is een viering van de 27 jaar lange samenwerking tussen het gezelschap en de gerenommeerde choreograaf. Naast The Four Seasons danst Het Nationale Ballet ook een wereldpremière van Dawson: Legacy Variations.

De Britse choreograaf danste zelf van 1995 tot 2000 bij Het Nationale Ballet en was er van 2004 tot 2006 ook huischoreograaf. Tegenwoordig is hij als associate artist nog altijd verbonden aan het gezelschap. Om zijn lange band met Het Nationale Ballet en Amsterdam te eren, creëerde hij Legacy Variations voor drie van de dansers. 

We horen de strijkers van het orkest al voordat het doek opgaat. Zodra het toneel zichtbaar wordt, zien we drie mannelijke dansers, hun blik naar rechtsboven gericht in lijn met hun elleboog die puntig de lucht in wijst. Ze komen in beweging, nu en dan synchroon, soms in hun eigen wereld rennen zij met gespreide armen over het toneel. Er is geen zichtbare interactie tussen de dansers, maar toch is er een duidelijk samenspel. Legacy Variations is een portret van drie generaties dansers, dat zich afspeelt tegen een Hollands wolkendek.

De zachte viooltonen van de muziek van Alex Baranowski doen Oosters aan. De filmische muziek creëert de sfeer van een natuurdocumentaire, alsof de dansers over uitgestrekte steppes dwalen. Het decor van John Otto is simpel en effectief; spiegels versterken het gevoel van een eindeloze ruimte.

De choreografie wordt gekenmerkt door het typische bewegingsmateriaal van Dawson; grote armbewegingen met nadruk op de handen, rennen over het toneel en uitgestrekte arabesques. Het geheel mist dynamiek; een moment van attaque of verstilling blijft uit en de persoonlijke verschillen tussen de dansers komen niet goed uit de verf. De vloeiende bewegingen van de choreografie zijn fijn om naar te kijken, spannend of vernieuwend is het werk echter niet. 

De dynamiek die bij Legacy Variations uitblijft, zien we wel terug in The Four Seasons. In gestroomlijnde kostuums wisselen de dansers tussen duetten en groepswerk, alle seizoenen en emoties passeren de revue. 

De muziek van Max Richter is een herinterpretatie van Vivaldi’s beroemde Vier Seizoenen, vioolsoliste Isabelle van Keulen mist geen noot. De muziek zit vol interessante accenten, maar de choreograaf lijkt vooral de hoofdlijnen gekozen te hebben of laat de dansers er dwars doorheen rennen. 

Alle seizoenen lopen door elkaar; het lichte gevoel van de zomer, het donker van de winter en het speelse van de lente wisselen elkaar af. Elk seizoen en elke danser brengen een bepaalde diepgang met zich mee. Zomer is niet alleen licht, maar kent ook andere emoties zoals vergankelijkheid, hoop en verlangen. 

De wisseling in de seizoenen is ook weergegeven in het abstracte decor van Eno Henze. Maar de felle neonverlichte driehoeken en vierkanten op het toneel werken eerder storend dan dat zij de dansers ondersteunen in hun verhaal, ze staan in scherp contrast met de lyrische, organische bewegingen op het toneel. 

Met Dawson zien we alles waar Het Nationale Ballet goed in is; atletische, goed getrainde dansers, sierlijkheid, partnerwerk en klassiek ballet van hoogstaand niveau. Het moderne, klassieke ballet volgt traditionele patronen; de man begeleidt de vrouw in haar sprongen en pirouettes, duetten worden afgewisseld met het corps de ballet. 

De energieke dansers geven zich vol overgave en laten ons op meeslepende wijze de cirkel van het leven zien; zomer gaat over in de herfst en vanuit de winter ontstaat leven in de lente.

Foto: Michel Schnater, Legacy Variations