In de 21e editie van Dansclick toeren de winnaars van de BNG Bank Dansprijs langs de Nederlandse theaters. Korzo is de drijvende kracht achter dit programma dat nieuwe makers de mogelijkheid biedt zich in een theatercircuit te presenteren en hun werk meer speelbeurten te gunnen. Tegelijk leren programmeurs van de grotere theaters en hun publiek nieuw, hedendaags werk kennen. De voorstellingen worden ingeleid door korte video’s waarin we de makers ontmoeten. Een win-winsituatie dus.

In deze editie is er ruimte geboden aan verschillende perspectieven en dansstijlen uit andere circuits dan het theater. Sarada Sarita, een ster en voorbeeld als het gaat om New Way Vogue opent de avond met haar bijgepunte voorstelling Q4:Quantified die eerder dit jaar in première ging tijdens Cadance. De vogue scene is underground en heeft een sociaal karakter. Het gaat om het uiten van jezelf, maar ook de volledige acceptatie van de anderen.

Dat vormt een schril contrast met de tweede voorstelling van de avond They/Them van Christian Yav en Sedrig Verwoert, die hiervoor eerder dit jaar de eerste Leo Spreksel Award in ontvangst mochten nemen. Hun eerste gezamenlijke choreografie laat juist het effect van uitsluiting en opgelegde verwachtingen zien. In hun 25 minuten durende duet lijken ze te worden voortgestuwd door krachten buiten henzelf. Steeds maar opgejaagd en ingeperkt.

Een lege vloer en witte achterwand. Rechts en links hangen zwarte gordijnen. Links, tegen de witte achterwand staan twee licht ineengedoken figuren. Langzaam krimpen ze verder ineen, buigen door de knieën en vallen neer. Dan kruipen ze met moeite naar voren. Alsof ze uitgeput zijn en door onzichtbare stokken worden geslagen. Yav komt langzaam omhoog en Verwoert kronkelt en hupt met gebonden handen laag bij de grond.

In een hoog tempo komen verschillende beelden voorbij waarin vooral veel pijn te zien is. Ze zijn overgeleverd aan willekeur en worden constant tussen twee uitersten heen en weer geslingerd. Tussen hard en zacht, tussen stoer en sexy, tussen hoog op de tenen trippelend met achterovergebogen rug en op handen en voeten. De regels waaraan ze schijnbaar moeten voldoen lijken steeds te veranderen. Net als de kleur van het licht, groen, rood en blauw, wat hun lichamen iedere keer een andere sensitiviteit geeft.

Je hoopt dat ze zich er een weg uit weten te vechten, maar die aanzet lijkt niet de komen. Het einde is eerder een cliffhanger. De scène doet denken aan de intensiteit en bezwering van een geestuitdrijving (of zou deze associatie voortkomen uit de begeleidende video vooraf waar even een referentie werd gemaakt naar The Exorcist?). Wat opvallend is, is dat ze voor het eerst elkaar echt ondersteunen en behoeden voor het kwade. Dat geeft dan toch een sprankje hoop.

Verwoert en Yav zijn twee uitzonderlijke dansers die een prachtig duo vormen op het toneel. Met hun duet willen ze een lans breken voor het bespreekbaar maken van racisme, queerness en opgelegde verwachtingen. De pijn en frustratie waarmee zij te maken hadden en hebben in hun dagelijks leven is zeker invoelbaar, maar kan nog aan kracht winnen. Het hoge tempo waarin beelden elkaar opvolgen laat nog niet voldoende ruimte om die beelden echt tot je te nemen, waardoor het soms gissen blijft en hun zeggingskracht niet altijd daar raakt waar ze willen dat het raakt. Maar een programma als Dansclick en de combinatie met Sarita’s voorstelling zorgen voor een goede en veilige omgeving om te spreken over de thema’s die zij aanraken.

Foto They/Them van Christian Yav en Sedrig Verwoert, Thomas Lenden