Hoe kun je je verhouden tot je eigen familiegeschiedenis wanneer je gedwongen bent te moeten vluchten uit je eigen moederland en daar niet langer naar kan terugkeren? In het aangrijpende Three Songs to Re-member: A Tree, A Fruit, A Seed neemt de Libanese kunstenares Lina Issa het publiek mee in haar zoektocht naar troost in geërfde pijn. (meer…)
Het festival Dancing on the Edge vraagt van de bezoeker volledig aanwezig te zijn, zowel fysiek, emotioneel als mentaal; volledige overgave dus om ’together’ te zijn, en ’tune in to each other and the space around us’. Het festival biedt een saamhorigheidservaring, om het zo te benoemen, en vraagt participatie van de deelnemer onder het motto ‘share, taste, listen, move, be with us…’.
De grens tussen een yoga-ritueel en traditioneel theaterbezoek is op de woensdagavond flinterdun. In het multidisciplinaire podium Tempel aan de Amsterdamse Tolstraat verwelkomt instrumentalist Anastasis Sarakatsanos ons met traditionele Griekse muziek. Zijn snaarinstrument heeft een uitnodigende klankrijkdom.
De avond heeft als thema Legacy & Seeds, erfenis en planten. Bij binnenkomst wordt het publiek gevraagd met welke plant we ons identificeren en welke vragen we hebben; ook mogen we een keuze maken uit een schaal vol zaden, waarna we een gekleurd polsbandje om krijgen waarmee we ons later in de avond voegen bij een groep.
In de zaal van Tempel, een bijzonder bouwwerk van vroegere Theosofische Vereniging, nodigt performer Lina Issa ons uit rondom een tapijt op de grond te gaan zitten voor haar vertelling Three Songs to Re-member: A Tree, a Fruit, A Seed. Verspreid over het tapijt liggen vijgen, in een mooie mathematische ordening. Issa verhaalt over het huis en de vijgenboomgaard van haar grootouders in Zuid-Libanon; ze neemt ons mee op een reis door haar leven en vooral dat van haar grootmoeder. Het is een vertelling van intimiteit en aandacht voor onder meer het wonder van vijgen, die zij benoemt als een vrucht met een archief. Vijgen vertellen eeuwenoude verhalen. De cruciale vraag is of we de spirit, de geest van een plant kunnen vatten en wat het betekent als we ons identificeren met een plant. We mogen een vraag op een stukje textiel schrijven en dat vastnaaien, met naald en draad, op het tapijt. De vragen blijven verder open, en dat is passend: het gaat om vragen eerder dan om concrete antwoorden.
Zowel de performance van Issa als de seance die hierop volgt is aldoor in samenspraak met het publiek. Issa’s vertelling zit vol emoties als rouw, verlies, hoop, verwachting. Indringend is het beeld dat op de dag toen haar grootmoeder stierf in haar huis in het Nabije-Oosten de balken van Issa’s huis in Amsterdam begonnen te schudden. Ze beschrijft haar familie als een familie op de vlucht. Haar verleden is de legacy, de erfenis, uit de titel.
Haar performance vormt de voorbode van het slotdeel, de performance ritual. De bezoekers worden verdeeld over zeven altaren, afhankelijk van de kleur van het polsbandje dat je kreeg uitgereikt. Ik sluit in de kring aan bij het wood altar, verbeeld als een schaal waarop afgebroken takken liggen. We worden begeleid door de kenner van plantengeesten Fazle Shairmahomed en andere leden van de community die ons begeleiden in een spirituele reis naar onszelf; we betasten het stuk hout, kloppen de takken tegen elkaar, spreken zelfs met de takken.
Deze stukken hout leven, dat is de diepere betekenis. Vervolgens worden we uitgenodigd om deel te nemen aan een dansritueel dat begint met kleine bewegingen vanuit het hart en vanuit de buikholte, waarna we in kringen ronddansen. Vervolgens vraagt de spirituele meester ons op de grond te gaan liggen in foetushouding, om het contact met de aarde niet te verliezen. Deelname aan Dancing on the Edge vraagt om overgave niet zomaar een korte tijd, maar enkele uren.
De kracht van de geestelijke meesters ligt in de toewijding en overtuigingskracht waarmee ze de bezoekers begeleiden in de reis waarin wij als planten zouden moeten zijn, groeiend vanuit de aarde en onderdeel van de natuur. Die solidariteit met elkaar en met afgebroken takken, die inderdaad zijn als levende wezens, maakt Legacy & Seeds tot een ongewone collectieve theaterervaring.
Foto’s: Bora Sin