Verveling, ambities die niet serieus worden genomen, ouderdomsangst en veel liefdesverdriet. Dat zijn de menselijke ongemakken, de pijnen van de geest waar Tsjechov zijn personages in zijn klassieker De meeuw mee heeft opgezadeld. Universele pijn dus. Daarom leent dit stuk over de bovenklasse van de Russische samenleving aan het eind van de negentiende eeuw zich zo mooi voor een hedendaagse bewerking. (meer…)
‘Mijn leven heeft geen functie / Als ook maar iets verandert aan mijn interpunctie.’ Aldus Cyrano de Bergerac. Tja, je bent een dichter of je bent het niet. En als je het bent, moet je je leven aan de muze wijden. Wat echter niet betekent dat je niet hartstochtelijk verliefd kan worden. Cyrano is een heerlijk komisch en triest liefdesverhaal, ideaal voor een zwoele zomeravond in het bos. In regie van Ingejan Lighart Schenk speelt het Bostheater een bijzonder gelaagde, lichtvoetige en ontroerende versie van de klassieker van Edmond Rostand.
Je leven volledig in dienst van de kunst stellen, dat doet Cyrano. Hij vecht er zelfs voor. Maar wat is een dichter zonder (ongelukkige) liefde? Zijn hart klopt voor zijn mooie jeugdvriendin Roxane. Door zijn joekel van een neus (‘een hele Mont Ventoux’) maakt hij echter geen schijn van kans bij haar, denkt hij. En wat doe je als je jezelf zo lelijk als de nacht vindt? Dan leen je je stem aan je knappe rivaal, Christian, die met jouw woorden het hart van je geliefde steelt. Zoiets kan natuurlijk niet goed aflopen, maar in de tussentijd genieten we wel van heerlijk lyrisch buitentheater.
De credits daarvoor liggen grotendeels bij de scherpe nieuwe vertaling van Erik Bindervoet en bij regisseur Ligthart Schenk, beiden geworteld in en geïnspireerd door het toneelspelerscollectief ’t Barre Land en beiden meesters in het afstoffen van bekend toneelrepertoire. Geschreven in berijmde alexandrijnen (zoals het origineel) heeft deze Cyrano een bijna swingend metrum met de taal van nu. Hierin kan ‘Hoe durf je!’ rijmen op ‘halfzacht slurfje’ en stroomt de voorstelling over van smeuïge zinnen zoals ‘In onze zakken hebben wij te allen tijde / Epistels aan denkbeeldige geliefde meiden.’ of ‘Ik denk dat niemand zo soeverein die lieve nietsigheidjes formuleert die alles zijn.’ Een feest voor het oor kortom, gebracht door een prima stel acteurs.
Vooral Bram Coopmans als de virtuoze Cyrano verrast en boeit. Kennen we Coopmans vooral van nogal schuchtere of sullige rollen, nu moet hij bravoure de overhand geven. Dat doet hij met verve. Zijn teksten rollen soepel van zijn tong en ook zijn spel is soepel en vanzelfsprekend. Jochem Stavenuiter als de knappe Christian biedt hiertegen een mooi contrast met zijn aandoenlijke, ietwat lompe fysieke spel en speelt bovendien een magistrale sterfscène. En ook Willemijn Zevenhuizen en Alejandra Theus zwieren en schmieren zoals het past bij een dergelijk stuk. Ligthart Schenk biedt zijn acteurs de ruimte om buiten de tekst om te spelen, te ravotten bijna. Dat levert hilarische mimische momenten op, die we hier niet zullen verklappen. Hoewel niet alles in de voorstelling even soepel loopt – de zendmicrofoons werken niet altijd optimaal, de muziek is soms wat rommelig en de overgangen tussen sommige scènes kunnen een stuk scherper – is Cyrano bovenal een fijne, meeslepende en intelligente voorstelling. En als dan in het schemerduister ook het bos nog mee gaat spelen, is de betovering compleet.
(foto: Ben van Duin)