Voordat de voorstelling begint, verschijnt ze zelf kort op scène, haar accent verraadt een internationale carrière. Anouk van Dijk is natuurlijk geen onbekende op de Nederlandse Dansdagen. Eenentwintig jaar geleden werd haar productie Microman bekroond met de destijds nog bestaande Lucas-Hoving-productieprijs, en voordat ze naar Australië vertrok als artistiek directeur van het dansgezelschap Chunky Move, werd haar in 2012 de Gouden Zwaan toegekend voor haar oeuvre en praktijk als choreograaf en danseres. Nu is haar afscheidsvoorstelling bij Chunky Move, Common Ground, voor het eerst in Nederland te zien, hier gedanst door Tara Jade Samaya en Javier Monzón García.
De loods meet minstens negen meter hoog. Het licht schijnt uit de hooggeplaatste ramen naar binnen op zaterdagmiddag, kort voor het middaguur. Samaya en Monzón García spelen deze daglichtvoorstelling van Common Ground in het oude graanpakhuis Landbouwbelang, tegenwoordig een culturele vrijplaats. De twee dansers staan tegenover elkaar, links en rechts van het witte rechthoekige doek dat fungeert als dansvloer. Ze zijn elkaars evenbeeld: gemillimeterd donker haar, ongeveer even lang, gehuld in een witte, binnenstebuiten gekeerde lap stof zonder mouwen, die tot net over hun heupen valt.
Ze beginnen beheerst te wandelen, met de klok mee om de vloer heen. Af en toe houden ze stil, aftastend, verleidelijk, elkaar opnemend. Dan versnelt hij zijn pas totdat hij haar bijna heeft ingehaald en nemen ze naast elkaar plaats, voor het publiek links achter het doek. Maar in plaats van de vloer te betreden, vervolgen ze al snel weer hun tred in dezelfde richting, om het doek heen. Dit keer versnelt zij en verwijdert zich vastberaden van hem, tot ze weer tegenover elkaar staan. De beginpositie is uitgespeeld, nu kunnen ze beginnen aan de ontplooiing.
Hun eerste echte dansbewegingen zijn minimalistisch en geprononceerd, wat in grote lijnen zo zal blijven. Met name hun benen bewegen onder hoogspanning, waarmee ze hun atletische expertise benadrukken. Opmerkelijk is de manier waarop ze zich verhouden tot zichzelf en elkaar. Ze dansen dezelfde bewegingen, maar zij is hem steeds een kleine tel voor. Zij heeft de leiding, hij volgt en doet haar na. Duidelijk vanaf het begin is dat we kijken naar een choreografie die heen en weer beweegt tussen een duet en een duel, tussen lotsverbondenheid en rivaliteit. Soms zetten ze elkaar letterlijk in beweging door middel van aanraking, soms dansen ze met elkaar, soms dragen ze elkaar om beurten tot ze erbij neervallen.
Ze tasten elkaar af, maar die relatie tussen twee dansers zou voorspelbaar zijn als ze niet evenzogoed zichzelf en de ruimte waarin ze bewegen zouden aftasten. Zoals hun plooiloze shirts en het verdere ontbreken van kledingstukken een futuristische uitstraling modelleren, zo lijken beide dansers zichzelf voort te bewegen in een wereld die ze nog niet kennen, met lichaamsbewegingen die aandoen als automatismen, maar nooit inboeten aan expressie. Want alles wordt met een ontegensprekelijke overtuiging gebracht. Alles in Common Ground is aftastend, niet in de uitvoering maar richting hun omgeving en hun eigen kunnen.
Hun poses houden het midden tussen hoogspringen, hedendaags ballet en science-fiction. Vaak indrukwekkend, hier en daar en passant ludiek. Het mooie is dat hun bewegingen organisch zijn en toch een mechanische indruk wekken. Hun gedetailleerde lichaamsbeheersing lijkt hun klassieke bedrevenheid soms te verrassen, alsof ze zelf nog niet bewust zijn waartoe ze in staat zijn. Alsof we kijken naar het ontwaken van de eerste, echte dansrobots, geprogrammeerd met elke mogelijke haal, stoot en ruk uit de dansgeschiedenis; een ietwat beklemmende ervaring.
De choreografie bestaat uit ten minste vier duidelijk te onderscheiden delen. Enerzijds dankzij de begeleiding van Jethro Woodwards omineuze en atmosferische muzikale compositie; soms electronisch, soms klassiek, soms ertussenin. Anderzijds dankzij het grondthema dat Samaya en Monzón García steeds op een andere manier verder uitrollen en uiteenzetten: een eclectische ontdekkingsreis van lichaam en omgeving en elkaar.
Wanneer ze allebei reeds hun shirt binnenstebuiten hebben getrokken en nu in het zwart gehuld gaan, wordt tegen het einde zelfs de grond omgespit. Ze scheuren de witte vloer in tweeën, die van onder zwart blijkt. Allebei nemen ze een deel, kruipen eronder en slepen de voormalige dansvloer vervolgens voort als een loodzware cape. Zo cirkelen ze totdat ze zich hebben ontdaan van hun balast, en onder viooltonen hun slotduet kunnen dansen. Vermoeid, langzaam ineenvouwend, ineenstortend.
Foto: Pippa Samaya
Tara Jade Samaya
Javier Monzon
auteur: Anouk van Dijk (concept)
choreografie: Anouk van Dijk
Tara Jade Samaya (gecreëerd met)
Richard Cilli (gecreëerd met)
muziek: Jethro Woodward
Meer info over deze voorstelling op Theaterencyclopedie.nl
data van Theatercollectie: Allard Pierson/Stichting TIN
In Common Ground gaan drie dansers op zoek naar wat zij gemeen hebben, voorbij alle verschillen. Twee van hen zijn een koppel en hebben een beperking, de derde is de choreograaf maar zou volgens de programmatekst evengoed hun liefdesbaby kunnen zijn – niet eens zo’n gekke suggestie. (meer…)
Meeting is een nauwgezet spel tussen beweging en muziek. Twee dansers gaan tot het uiterste in een geconcentreerde battle met 64 robotjes. Het resultaat is een waanzinnig fascinerende voorstelling, waarin het formele lichaam het opneemt tegen een reeks onschuldige – haast onroerende – machientjes. Twee jaar geleden verraste de Australische choreograaf Antony Hamilton tijdens Festival […]
In Ground and floor schetst regisseur en schrijver Toshiki Okada een beeld van een verlamde maatschappij, Japan na de kernramp in Fukushima. Hij doet dit aan de hand van het verhaal van een familie die wordt geconfronteerd met de dwalende geest van een overleden moeder. In een poging hen te redden probeert ze de zwijgzaamheid […]
Dat locatie een uiterst sterke invloed op de beleving heeft, bewijst het Landbouwbelang nu weer.
Na Nachthexen II van Burning Bridges wederom een prachtige voorstelling waar de drie dimensialontieit, met name de hoogte van de zaal en het kille tot neutrale van een fabriekshal enerzijds de dansers tot kleine mieren maakt, tot het wezenlijke ik en anderzijds de aandacht afdwingt naar de minimalistische 4″werkvloer”.
Het stuk zelf vond ik in 3 concepten / delen samenvallen met de kleding: licht, donker en grand finale.
Het eerste “witte” ( zo door mij naar de kleding genoemd)deel sterk, opbouwend, emotioneel zoekende hoofdrolspelers. Man-vrouw, maar kan ook als genderless gezien worden van naar liefde zoekende, hunkerende(?) vechtende zielen.
Het tweede “zwarte”deel wat minder…eerder een consolidatie en verdere uitbouw dan voortzetting van het eerste.
Tenslotte de grand finale die met de kracht van een enorme implosie gesymboliseerd door de zich opendende vloer die tot mantel verwordt van de nog steeds liefdevolle doch lijdende dansers, vol strijd. Manjefiek !Een bijna Dali-achtige enscenering over het onbewuste liefdesverlangen met een toch van de anonimiteit van Margritte. Mede door de sublieme uitvoering van Jade in haar top sensuele krachtige en vrouwelijke uitstraling en mimiek een stuk dat zeer zeker uitnodigt om nog een keer gezien te worden. Een echte aanrader, zowel dit stuk als Jade !!!