Het lijkt wel een titel voor een nieuwe Suske en Wiske, maar Boze bejaarden is de live-versie van een in coronatijd gemaakt hoorspel voor NPO Klassiek. In acht delen horen we illustere stemmen uit het theater, begeleid door het Hermes Ensemble en operettezangers Britt Truyts en Willem de Vries, over liefde en coronaregels in het leven van senioren. (meer…)
Een coming of age voor bejaarden van Berg&Bos gaat niet over kleinkinderen, steunzolen of looprekken, maar over een liefdesrelatie die eeuwig zou moeten duren en dat niet doet. De vrouw is haar man vergeten. Voor haar is hij een vreemde, ook al hangt hij de hele dag om haar heen. Ze heeft Alzheimer.
Hun gesprekken lopen door en langs elkaar heen. Het zijn moeizame pogingen, zoete herinneringen, tobberijen en dan soms weer verrassend heldere inzichten. De twee hoofdrolspelers, Joke Tjalsma en Paul R. Kooij, zijn meesters in de close-ups, de zorgvuldige articulatie, de zoekende zinnen, het kleine spel en loepzuivere zinswendingen. Joke Tjalsma als de vrouw weet alleen al met haar ogen lichte paniek, afwezigheid, zelfingenomenheid en dan weer opstandigheid uit te drukken. Haar tegenspeler Paul R. Kooij gebruikt de gave van zijn vertelstem.
Het knappe van de tekst van Rik van den Bos is dat de voor een buitenstaander onnavolgbare gedachten van de vrouw aannemelijk zijn gemaakt, doordat hij flarden uit het verleden laat zien. De acteurs Maurits van den Berg en Yara Alink spelen de jongere alter ego’s van het oudere echtpaar. We zien de hevige verliefdheid van toen. De verzekering altijd bij elkaar te blijven vlak daarna. Dat is geen overbodige luxe, want zonder het jonge, spetterende stel zou het stuk makkelijk vervallen in een stuk over een echtpaar op leeftijd, hoe knap gespeeld ook.
De gesprekken van het echtpaar op leeftijd blijven beschaafd en zoetgevooisd, de bemoedigingen zalvend, de teleurstellingen worden uiteindelijk met de mantel van de berusting bedekt. Weemoed, een laatste dans, het koesteren van mooie momenten. Geen agressie, slaande deuren of de pil van Drion. Het stuk is met liefde gemaakt. Het rattengif bleef onaangeroerd in het keukenkastje.
De flashbacks maken het verhaal nog een beetje interessant. Verleden en heden lopen in elkaar over en worden uiteindelijk een geheel. De liefdesrelatie wordt leeftijdsloos. Wanneer het einde ervan nadert doordat een van de partijen uitvalt, wordt de troost gezocht bij de herinneringen, gevangen in de strelingen, en zelfs het geheugen in het landschap. Aanvaarden dat het gewoon voorbij is, is geen optie. Ook nieuwe interpretaties van de gebeurtenissen door ze opnieuw te spelen en te herinneren blijven uit. De herhalingen van de gesprekken, door Alzheimer en door jarenlang samenzijn, blijven letterlijk hetzelfde. Dit is liefde en we blijven bij elkaar. Punt uit.
Foto: Kamerich & Budwilowitz – EYES2