Wie zich kan overgeven aan zijn minimalisme heeft een fantastisch ervaring in Spacewalk van Michele Rizzo****
De jonge kunstenaar Samira Elagoz blikt terug op haar ontmoetingen met mannen en doet een poging haar trauma’s te verwerken. Cock, Cock, Who’s There? is een autobiografische lecture performance boordevol filmfragmenten. Elagoz grijpt de camera om de macht over zichzelf terug te vinden.
Dit najaar stond haar film Craiglist Allstarst zeer verrassend op het IDFA festival in Amsterdam, sindsdien heeft de carrière van de Finse choreograaf en filmmaker Samira Elagoz vleugels gekregen. Het werk van Elagoz kent een zeer persoonlijke invalshoek, gaandeweg ontdekte ze de wetenschapper in zichzelf. Gedragswetenschappers zijn vrouwen al snel, in een wereld gedomineerd door mannen tonen zij niet zelden vooral hun sociale kant. Elagoz maakt zich dat sociale inzicht eigen, ze regisseert, registreert en monteert haar eigen healing-proces. De camera is haar instrument.
De afgelopen jaren nam Elagoz haar eigen seksualiteit onder de loep in één-op-één ontmoetingen met mannen, die ze realiseerde via online advertenties en datingsites. Steeds werden die ontmoetingen ook gefilmd. Ze deed dat in verschillende landen. Craiglist Allstars is een bijzondere documentaire waarin al die ontmoetingen zijn verzameld. Verschillende beelden en dus ook mannen zien we terug in Cock, cock, who’s there?, een lecture performance waarin Elagoz twee verkrachtingen probeert te verwerken. Een die plaats vond tijdens haar onderzoek in Japan en een die haar overkwam tijdens een eerdere relatie.
Hoewel Elagoz een opleiding volgde tot choreograaf (School voor Nieuwe Dansontwikkelingen) is film een belangrijk medium in haar werk. De opening van haar solo Cock, Cock, Who’s There? begint met een introductie in geprojecteerde teksten. In een kleurig filmpje dat volgt vervormt Elagoz opnames van zichzelf tot caleidoscopische vulva-achtige vormen. Gedecideerd licht ze daarna haar verhaal toe vanaf een stoel op het lege toneel, dan vervolgt de lecture met opnames van gefilmde gesprekken die ze heeft met vrienden aan wie ze haar trauma voorlegt.
In de geregistreerde gesprekken betrekt Elagoz niet alleen vrienden maar ook haar ganse familie. Op die manier komen meer oude trauma’s aan het licht en zo legt de openbaring diep ingesleten maatschappelijke patronen bloot. Je voelt het in de zaal, Elagoz persoonlijke ontboezeming komt aan. Maar details in de films kennen genoeg humor om ook te kunnen relativeren. Zeker als we bemerken hoe zeer de mannen ook hun verschillende skills etaleren, want net zo groot als de behoefte aan macht en controle is ook hun neiging om te willen imponeren. Elagoz goochelt speels met die feiten, zodat haar performance ook lucht krijgt.
In haar analyse spaart Elagoz zichzelf niet. In een fascinerende fotoreportage blikt ze terug op haar pubertijd, de collage maakt pijnlijk duidelijk hoe groot de invloed van het gemediatiseerde vrouwenlichaam is op Elagoz’ eigen expressie. In Cock, Cock, Who’s There? vecht ze zich terug tot wie ze werkelijk is. Eerlijk en slim, gebruikmakend van de middelen zelf, online platforms tot en met camera’s. Het trauma krijgt een plek en in het onderzoeksproces wordt onverwachts zelfs een nieuwe relatie geboren.
Elagoz’ verhaal is herkenbaar en laat zien dat seksualiteit en macht onlosmakelijk met elkaar zijn verbonden. In haar werk bevecht ze niet alleen vastgeroeste patronen tussen de seksen maar ook de verhouding tussen het werkelijke en gemediatiseerde lichaam. Dat maakt haar hyperpersoonlijke zoektocht even gelaagd als universeel.