Filmbeelden in zwart-wit tonen een mechanische wereld vol tandwielen, machinerieën en wolkenkrabbers. Grijze werknemers in uniforme pakken springen over de bureaus, jongleren met stapels papier en spannen samen in halsbrekende toeren. In Cirkopolis komen bijzonder beweeglijke personeelsleden in opstand tegen hun lopendebandleven.

Na een jarenlange tournee is de totaaltheatershow Cirkopolis van Cirque Éloize in vernieuwde vorm weer terug in Carré. Het Canadese circusgezelschap baseerde zich op de film Metropolis van Fritz Lang uit de jaren twintig van de vorige eeuw. Ook herinnert de voorstelling aan Charlie Chaplins latere film Modern Times. Cirque Éloize vertaalde de herkenbare thematiek mens versus machine naar een flitsende totaaltheatershow die het Nieuwe Circus eer aan doet.

De voorstelling begint met een bijna kaal speelvlak. Rond een ouderwets metalen bureau met torenhoge papierstapels verzamelen de werknemers zich. Flarden van gesprekken klinken in alle mogelijke talen. Ritmisch en gestileerd beweegt het grijs geklede ensemble zich over het speelvlak. Ze brengen een overrompelende mix van dans, theater en acrobatiek. Alledaagse kantoorklussen veranderen in overrompelende toeren. Een bureau is ook geschikt als springplank, papier kan vliegen en werknemers veranderen in razendsnelle jongleurs en dansacrobaten. De geroutineerde bewegingspatronen vormen een sfeervol totaalbeeld met de voorbijschuivende machines en wolkenkrabbers op de achterwand. Als contrast zijn er jazzy jongleeracts en poëtische dansscènes in kleurige kostuums. Zo creëren de loonslaven hun eigen schilderachtige fantasiewereld die de anonimiteit en eentonigheid doorbreekt.

Een man danst een ontroerend duet met een jurk aan een kledinghanger. Een vrouw in rode wapperjurk danst een adembenemende solo met een metaalkleurige hoepel. Het is pure bewegingskunst hoe zij over het toneel danst en draait en samenvloeit met haar attribuut. Niet minder mooi is de scène met de vrouw die licht als een veertje door de lucht loopt terwijl de vijf mannelijke acrobaten op de grond haar als één geoliede machine vooruithelpen.

Een diabolotovenaar gooit ondersteboven en tussen zijn benen door drie diabolo’s hoog de lucht in. Ondertussen draait het lange touw waarmee hij ze weer opvangt in duizelingwekkende cirkels om hem heen. Zijn bewegingen zijn soepel in de maat op een soft swingend muziekje en op de achterwand zweeft een in dikke lijnen getekende wolk voorbij. Het technische hoogstandje in poëtische sfeer levert hem spontaan applaus op van het Carrépubliek.

De acrobaten verbazen met hun ingenieuze lifts, salto’s, sprongen en balanceeracts, maar het is nooit techniek alleen. Iedere act past in het verhaal en vertaalt het circus naar een vernieuwende theatertaal.

Cirkopolis is een tijdloos verhaal en wekt ook nieuwe associaties, met de alsmaar groeiende Zuidas in Amsterdam en haar snelle carrièrejagers. Of met de gamewereld waarin mens en machine in elkaar overgaan. Cirque Éloize kan de voorstelling nog jarenlang doorspelen.

Foto: Roberto Ricciuti