Het lijkt wel een titel voor een nieuwe Suske en Wiske, maar Boze bejaarden is de live-versie van een in coronatijd gemaakt hoorspel voor NPO Klassiek. In acht delen horen we illustere stemmen uit het theater, begeleid door het Hermes Ensemble en operettezangers Britt Truyts en Willem de Vries, over liefde en coronaregels in het leven van senioren. Tijdens O. brachten de makers de thematiek in een echt verzorgingstehuis weer even thuis.

Het hoorspel, dat nog steeds online als podcast te beluisteren is, speelt in een verzorgingstehuis rond Sinterklaastijd. Een van de ouderen, Emilienne (86), gaat een relatie aan met haar jongere masseur, Nestor (75). De liefde wordt hen echter niet gegund door een zeurende medebewoner, Leon (86), die ooit nog een oogje had op Emilienne. Een troep boze bejaarden alsook het verzorgingspersoneel raken verwikkeld in een conflict dat de twee tortelduifjes uit elkaar houdt onder het mom van corona. Het drama is nu dat de geliefden er ook niet jonger op worden en corona maakt iedereen alleen maar meer angstig voor de naderende dood.

Het idee voor het hoorspel kwam van dirigent Stijn Saveniers die al een tijd iets met operette wilde doen. Annelies Verbeke en Gaea Schoeters werden erbij gehaald om de tekst te schrijven, Annelies Van Parys bewerkte een selectie van operetteliederen en voegde er nog wat klanklandschappen aan toe, die de dramatische lijn hier en daar aandikt zoals het hoort in een hoorspel. Het collectief Wunderbaum werd voor de gelegenheid uitgebreid met bekende stemmen als Frieda Pittoors (Agneske), Leny Breederveld (de diva op rust, Mireille), Jaak Vanassche (Leon), Aus Greidanus (Nestor) en Jetty Mathurin (Emilienne).

Het geheel is een lust voor het oor. Al geven de mimiek van de acteurs en de omgevingscontext van het verzorgingstehuis zeker een meerwaarde. Het is bijzonder confronterend om over nakende dood en vereenzaming te horen wanneer je een echte senior de loopbrug ziet oversteken boven de acteurs heen. Voor hen en het verzorgend personeel was er al een gratis voorstelling eerder. Dat maakt dit project toch ook een community-voorstelling. Met vernuft en humor zijn Verbeke en Schoeters er ook zeer in geslaagd een taal te hanteren die erg past bij de situatie en die zo mooi klinkt uit de monden van deze rasacteurs. Vooral Frieda Pittoors is hilarisch als dementerende Agneske wanneer ze Sinterklaasliedjes gaat zingen: ‘hoor wie klopt daar kinderen, hoor wie klopt daar kinderen? Corona!’ Grappig was al helemaal wanneer geheel onverwacht een hond met de operettezangeres (Britt Truyts) begon mee te huilen.

De liederen werden slechts lichtjes bewerkt, vooral in de teksten, om het verhaal te ondersteunen. De harmonieën geven niet alleen maar klatergoud die de problemen zeemzoeterig toedekken. Ze laten juist ook de scherpe kritiek binnenkomen, op de zorg, de coronaregels en het ageism als we over liefde denken. Operette werkt als deken voor de ziel, want ‘zingen helpt tegen dementie’, zo klinkt het. Het past dan ook erg in deze context. Maar er wordt ook duchtig meegeneuried in het publiek, dat zo extra geluid en een samenhorigheid oplevert.

En dan komt het besef erg hard binnen dat buitenom de coronakritiek, de voorstelling ook gaat over hoe steeds weer vrouwen elkaar onderuithalen, ongeacht leeftijd. De zachtaardige verpleegster Els draait helemaal door omdat haar noeste arbeid door werkgever, senioren, overheid en zelfs haar gezin niet wordt erkend. Het is een vlijmscherpe feministische lezing over arbeid ondanks al het schater-goud. Een voorbijlopende verzorger glimlacht met een knik van goedkeuring.

Foto: Assia Bert