Het klimaat, robotisering, privacy: als theatermakers met deze thema’s aan de haal gaan levert het steevast voorstellingen op waarin duistere toekomstvisioenen de toon zetten. Dat begint vaak al met de titel. Vis à Vis hield het nog neutraal door hun voorstelling simpelweg Robot te noemen maar wat te denken van deze voorstellingen die ik de afgelopen weken (op Oerol) ook zag: Naar de maan of naar de haaien, Technostalgia, Eindgebruiker. Eerder dit seizoen bracht Club Guy & Roni, onder verwijzing naar Huxley’s dystopische roman, al Brave New World 2.0. Sneu voor al die makers dat de titel Black Mirror al vergeven is, anders had die ook zeker hoge ogen gegooid in de speurtocht naar defaitistische titels.
Het Groninger jeugdtheatergezelschap Het Houten Huis en Wabi Sabi Theater wisten er toch nog eentje te vinden. Blinde vlek heet hun jongste geesteskind veelzeggend. En ja hoor, daar gaan we weer. Na een stevige hinkstapsprong door de geschiedenis van de mensheid, belanden we in een nabije toekomst. ‘Simulatie gestart’, schalt het door de gymzaal waar de voorstelling speelt.
Daar maken we kennis met drie personages. Een oude man die zojuist zijn vrouw begraven heeft, een jonge werkloze die zijn tijd verdoet met games en een vrouwelijke CEO, naar eigen zeggen ‘de eerste genetisch geconditioneerde vrouw op aarde’.
Zij is de enige die opgewekt de toekomst tegemoet treedt, omdat door genetische manipulatie alle slechte eigenschappen van de mens geëlimineerd zullen worden en er zo een eind zal komen aan terrorisme en oorlogen. Zegt ze. Maar erg lang mogen we hier niet bij stilstaan. Want de morgenstond biedt geen goud maar gitzwarte pek.
Een personage met Guy Fawkesmasker doet zijn intrede. Ooit was dit masker juist het symbool van de beweging die zich verzette tegen de macht van banken en politici, maar steeds vaker wordt het gebruikt om het pure kwaad te verbeelden. Zo ook in Blinde vlek. Hij is een hacker die data verzamelt en ze verhandelt.
Het volgende personage dat langskomt is een deskundige, weer zo’n vrolijke snaak. Hij komt ons vertellen dat de gevolgen van privacyverlies een zaak van leven of dood kan betekenen. Een mens zou er moedeloos van worden.
Toch is dat niet wat er gebeurt. Regisseur Maarten Smit heeft van dit taaie gegeven een oogstrelende voorstelling weten te maken waarin spel, acrobatische toeren, bewegende objecten en live muziek een prachtige eenheid vormen. In een lange, vloeiende cadans betoont Smit zich een vaardig choreograaf. De autonoom bewegende turnkast en sportmatten bakenen telkens nieuwe gebieden af waar de spelers zich even achter kunnen schuilhouden, om vervolgens als een ander personage weer tevoorschijn te komen. Mens wordt robot en vice versa.
Het is een waar huzarenstukje van Marta Alstadsæter en Kim-Jomi Fischer, de twee acrobatisch geschoolde acteurs die, naast Willem van der Lely als oude man, alle rollen voor hun rekening nemen. Wat een talenten. Bijna achteloos doen ze een hand-op-handje of een ingenieus duet, ondersteund door het rijke klanktapijt dat Radek Fedyk onder al hun handelingen legt.
Na nog zes voorstellingen op FestiValderAa en Noorderzon is Blinde vlek alleen nog te zien als middelbareschoolvoorstelling. Dat is jammer. Want ik mag dan ondertussen behoorlijk mijn bekomst hebben van de zwaarmoedigheid waarmee theatermakers de toekomst tegemoet treden, als die zware kost zo smaakvol wordt opgediend moet het door veel meer mensen genuttigd kunnen worden.
Foto: Moon Saris
In Nederland leven meer dan een miljoen mensen met een inkomen dat schommelt rond de armoedegrens. Eén op de dertien kinderen groeit op in armoede. Hoe is dat mogelijk in een land dat doorgaat voor een van de welvarendste landen ter wereld? (meer…)
Je naam geven? Repelsteeltje is duidelijk als bezorger Ko Nijn een pakje voor de buren wil afleveren: ‘Ondertekenen? Met mijn naam! Niet te geloven. Met mijn naam en handtekening kunnen jullie alles doen wat jullie willen. Ben je gek of zo?’ (meer…)
Ook theatermaker, schrijver en curator van verdiepingsprogramma Nieuwe Grond #5 Alexander Nieuwenhuis reageert op de inmiddels veelbesproken Staat van het Theater 2018, waarin Chokri Ben Chikha dreigde om zichzelf in brand te steken. Volgens Nieuwenhuis maakte het optreden iets zichtbaar dat de laatste tijd niet werd gezien. ‘Het theater is, ondanks onze vurige hoop voor het tegendeel, toch meestal niet de ruimte waar collectieve verandering plaats heeft en zeker niet onmiddellijk.’ (meer…)
