Na afloop van de voorstelling Black Privilege van de Zuid-Afrikaanse choreograaf-actrice Mamela Nyamza vroeg een niet onaanzienlijk deel van het publiek zich af waar ze precies naar hadden zitten kijken. Interessant, intrigerend, maar wat was het? Afrovibes, het festival met actuele dans en theater uit West en Zuid-Afrika, blijft boeien en uitdagen. (meer…)
Als ik op de link klik om contact te maken met Ine Ubben, val ik met de deur in haar appartementje. Ik krijg het beeld van een keuken met kopjes en een theepot op het aanrecht. Ubben komt gehaast piepen, verontschuldigt zich, maakt zich klaar en dan beginnen we met het vraag- en antwoordspel Nice to meet you dat zij samen met Clara Cortes (interdisciplinair werkende beeldend kunstenaar en performer) heeft uitgewerkt en dat ze nu op dit festival uittest.
Zij stelt vragen over voorwerpen waar ik waarde aan hecht, over huiselijkheid, het ‘blijf in uw kot’- gevoel, over het leven onder een stolp, over settling. Ik antwoord, zij vult aan met te vertellen hoe zij omgaat met objecten. Het wordt een gezellige babbel, een één-op-één-feestje waarbij alleen zij danst, en dat ze afsluit met een voorleesmomentje van onder haar bed. Het verloop van deze performance ligt natuurlijk vast, maar ze wordt heel naturel en spontaan gestuurd door Ubben.
Ubben (uit Zutendaal, België) is wat men noemt een ‘devised’ theatermaakster. Een half jaar geleden studeerde ze glansrijk af als Master Directing of Devised and Object Theatre aan het Departement Alternative and Puppet Theatre (KALD DAMU) van de Academy of Performing Arts in Praag, Tsjechië. Haar kracht ligt in vertellen van verhalen met dagelijkse voorwerpen. Ik ben gefascineerd hoe ze haar queeste naar wat ze in het Duits zo mooi de Habseligkeiten noemen uitvoert bij het publiek, en in dit geval bij mij dus. Voorwerpen die je als dakloze altijd nog in je winkelkarretje zou meenemen, dingen waar je een emotionele band meehebt, objecten die je koestert.
Ubben fantaseert ook over hoe voorwerpen bij haar en bij het publiek (mij) een – zonder die woorden te gebruiken – ‘wabi sabi’ hebben. Dat is de Japanse term voor de esthetische attitude dat voorwerpen door hun gebruikssporen en beschadigingen minder geaccepteerd en afgedankt worden, maar hoe ze daardoor ook net meer waardering krijgen. ‘Wabi’ staat voor eenvoud en ‘sabi’ voor ‘de schoonheid van slijtage’. Wabi sabi geeft aan dat in een object schoonheid te vinden is in imperfectie, in onvolledigheid, in veroudering, in vergankelijkheid. Met die objecten kunnen mooie verhalen verteld worden. De verbeelding wordt geprikkeld, en in deze één-op-één zoomsessie, een echte ontmoeting, was dat tof en aangenaam om mee te maken. Voor mij kwam haar verhaal over als een hoop voor de toekomst, ook ‘al weten we niet wat er te verwachten is’.
Een beetje hoop wil ook theatermaakster Sien Vanmaele (ook uit België, en een vijf jaar geleden afgestudeerd aan de Toneelacademie Maastricht) met haar kookperformance geven. ‘Een kookworkshop ter voorbereiding op het einde van de wereld.’ Ook nu zit ik in een zoomsessie, maar nu samen met andere deelnemers. Vanmaele is alleen aan het woord, onze microfoons moeten uit, we blijven wel in het klein in beeld. Zij heeft klimaatangst, vertelt ze, maar ze zoekt wegen naar een nieuwe wereld. Een nieuwe wereld die een einde maakt aan deze wereld.
Die queeste vindt in deze tijden vooral plaats in haar keuken. Via voeding kunnen we veranderingen bewerkstelligen. De workshop die ik volg gaat over spirulina, een micro-alge die al een paar miljarden jaren bestaat, een voedingsmiddel dat er voor kan zorgen dat ons milieu minder belast wordt door landbouw en veeteelt, en dat goedkoop en snel gekweekt kan worden. We gaan een dip maken van zure room, citroenzest, olie en spirulina. Een ‘oerdip’, omdat spirulina als zo oud is. En ja, best wel lekker! Daarna mengen we honing, olie en spirulina tot een papje, voor een gezichtsmasker. Ik ervaar niets extra’s, ik zit er vooral over in hoe ik dat plaksmul uit mijn baard moet krijgen. Vanmaele vertelt ondertussen veel weetjes over de alg, met veel enthousiasme en overtuiging en dat maakt deze workshop tot een sympathieke participatieperformance.
De paar geziene performances van deze noodgewongen online-editie hebben mij wel overtuigd dat er best wel leuke en mooie dingen gemaakt kunnen worden die het live-theater evenwaardig aanvullen via zoomsessies. Ik had afgelopen maanden een hekel gekregen aan streaming, maar deze online-editie van het festival was voor mij de ontdekking dat het anders kan. Als er met het medium zelf gespeeld wordt en er interactie gecreëerd wordt, dan krijgen die online-performances een plezierige en artistieke meerwaarde.
Foto: Nice to meet you van Ine Ubben & Clara Cortes