Wat voor zin heeft het te excelleren in een wereld die naar de klote gaat? Wat moet je met de hoogste toneelonderscheiding voor mannelijke rollen die ons landje kent als datzelfde landje straks door een stijgende zeespiegel half onder water staat? Oftewel: moet het individu niet een stapje terug doen ten bate van het grootste collectief dat er bestaat, de mensheid. (meer…)
Het kind zijn van een genie is niet leuk: je moet altijd wijken voor het werk en voor de inspiratiebronnen van dat genie. Het kind zijn van architect en meubelontwerper Gerrit Rietveld was al helemaal niet leuk, want de man was nauwelijks geïnteresseerd in zijn kroost. Theatermaker Audrey Bolder verdiepte zich in het leven van Rietvelds oudste dochter Bep en maakte er een innemende biografische solovoorstelling van.
‘Ik heb nooit een hekel aan mevrouw Schröder gehad’, is de openingszin van Bep, dochter van Rietveld. Dat is dan heel nobel van Bep Rietveld (1913-1999), want ze heeft alle reden om de pest te hebben aan mevrouw. Bep heeft het over Truus Schröder-Schräder, de weduwe die Gerrit Rietveld de opdracht gaf voor het wereldberoemde Rietveld Schröderhuis (1924) in Utrecht. Maar zij is ook de vrouw die vanaf dat moment de minnares werd van vader Rietveld. Die keek vervolgens nauwelijks meer om naar zijn eigen gezin, maar ontfermde zich wél over de Schröder-kinderen.
Theatermaakster en danseres Audrey Bolder probeert het leven te reconstrueren van Rietvelds oudste dochter. Een schilderes wier naam en werk feitelijk in de vergetelheid zijn geraakt, ware het niet dat haar zes kinderen die levend proberen te houden. Bolder speelt haar: van het kind Beppie dat op school wordt gepest vanwege de artistieke kleren die haar vader voor haar naait, tot de bejaarde Bep die eindelijk aan schilderen toekomt.
Bolder vertelt Beps levensverhaal goeddeels aan de hand van ontmoetingen met indertijd toonaangevende kunstenaars en intellectuelen. Ze voert veel beroemdheden sprekend op. Zij krijgen een eigen stemgeluid, mimiek en lichaamstaal mee waardoor ze ‘herkenbaar’ worden wanneer ze opnieuw de revue passeren. Zo is vader Gerrit bij Bolder een man die beide handen om de revers van zijn colbertjasje geklemd houdt. Theo van Doesburg, voorman van De Stijl, lurkt aan zijn pijp. Schilder en rolmodel Charley Toorop spreekt op luide toon en met grote gebaren. Charley Toorop is ook degene die Beps talent onderkent en die haar weghaalt uit het loodzware huishouden van de gebroken, altijd zieke wettelijke echtgenote van de ontrouwe Gerrit.
Audrey Bolder speelt haar sprankelende solo rond een strakke eettafel waaromheen houten stoelen staan die grappig genoeg verwijzen naar de caféstoel van de Duits-Oostenrijkse ontwerper Thonet. Misschien was het te kitscherig er een nep-Rietvelddecor van te maken. Ze zet Bep Rietveld in haar miskendheid en met al haar beproevingen beeldend en geloofwaardig neer, ondersteund door muziek van Willem Friede (New Cool Collective). Bolder lardeert haar tekst met gedanste intermezzi: blij of verward, steun zoekend bij de wanden. De tekst over de intrigerende, gekwetste en getalenteerde Bep Rietveld is van Bolder zelf, Titus Tiel Groenestege nam de regie voor zijn rekening.
Zo lang Truus Schröder-Schräder (1889-1985) leefde, was het in Utrecht niet netjes te spreken over haar buitenechtelijke relatie met Gerrit, die ze ‘Riet’ noemde. Nu dat alles voltooid verleden tijd is, mag het verhaal verteld worden. Voor wie nieuwsgierig is naar dat veelbesproken ondergeschoven gezin van de beroemde Gerrit Rietveld, is deze vlotte, charmante, persoonlijke vertelling over zijn oudste dochter alleszins de moeite waard.
Foto: Joris van Bennekom