Wat betekent dat nou eigenlijk: vrouw zijn? De jonge theatermaakster Inge Wannet stelt deze vraag centraal in haar luistervoorstelling Beloven en Laten. Ze komt jammer genoeg niet veel verder dan een reeks algemene uitspraken en wat raadsels waarop de antwoorden al gekend zijn.

Het Parktheater Eindhoven heeft een eigen talentontwikkelingstraject dat valt onder het grotere innovatieprogramma ThinX (Theaterinnovatie 10.0) dat ook initiatieven voor publieksbereik en theateraanbod behelst. Inge Wannet is één van de jonge makers die in het kader van ThinX voorstellingen maakt. Wannet maakt luistervoorstellingen in ruimtes buiten de theaterzalen: het publiek gaat mee naar buiten en luistert met hoofdtelefoons op terwijl het verhaal of de gebeurtenis in de publieke ruimte wordt gespeeld en verbeeld. Via ThinX, vertelt ze in een vriendelijk welkomstwoord, wil ze graag onderzoeken hoe ver ze met dit idee kan gaan. Jammer genoeg komt Beloven en Laten, een sprookje over ‘de vrouw’, niet ver genoeg van de grond om dit onderzoek vooruit te brengen.

Aan het publiek ligt het niet, dat heeft er hoe dan ook zin in. Hoewel het regent en we naar buiten moeten is de sfeer opgewonden en welwillend. De maakster verzekert haar publiek dat we droog zullen zitten: we nemen plaats in de muziekkiosk tussen het theater en feestzaal Stadspaviljoen. De ruimte voor ons is een parkeerplaats en die staat vanavond vol: in de feestzaal is een bruiloft gaande, in het theater staan drie voorstellingen.

Via onze hoofdtelefoons horen we het geruis van een transistorradio met flarden van radio- en televisieprogramma’s, reclames, liedjes, jingles; allemaal gaan ze over vrouwen. Het geluid blijkt afkomstig van een wat oudere mevrouw in een blauwe poncho die tussen de auto’s staat te draaien aan de zenderknop van haar radiootje en de antenne in- en uitschuift. Dan horen we onmiskenbaar het begin van een sprookje, en het is de stem van Gerda Havertong die leest ‘Er was eens….’ Het sprookje gaat beginnen.

De dame hoort bij een groep nordic walkers, acht vrouwen in alle soorten en maten, allen gehuld in blauwe poncho’s en gewapend met twee wandelstokken, die zich bij haar voegen en daar, apart van de groep, verschijnt ook het meisje dat er eens was: een jonge blonde backpackster. Dit meisje gaat op reis. Dat is ook wat de stem ons vrijwel gelijktijdig vertelt. Maar jammer genoeg blijkt al snel dat dit een vorm is die de voorstelling haar vaart ontneemt: de vertelstem en het spel volgen elkaar voortdurend letterlijk op. Zo wordt het spel niet meer dan een illustratie bij het vertelde, en dat is jammer. Het ontneemt de kijker de kans om mee te puzzelen. De spanning is te laag.

In potentie biedt de voorstelling een aantal mooie beelden in de ontmoetingen van het meisje, gespeeld door de jonge actrice Michèle Rijzewijk, dat op reis is om vrouw te worden en onderweg aan enkele iconische vrouwen vraagt hoe dat zou moeten. Zo laadt de carrièrevrouw de armen van het meisje vol dossiermappen die ze uit de kofferbak van haar stationwagen haalt en zijn de twee pittige jonge vrouwen in hun hardlooppakken op zich een rake typering. De groep nordic walkers is handig gechoreografeerd; geen van deze mensen is professioneel actrice en dan biedt en groupe in beweging blijven het meeste houvast.

De keuze om uit te gaan van de vorm van een sprookje, een reis, een odyssee kan een goed uitgangspunt zijn. Evenzo is de vorm met de hoofdtelefoons in potentie interessant; zo is de groep kijkers en makers afgebakend, een aparte groep tussen alle andere mensen in de openbare ruimte, een gemeenschap die samen een ervaring ondergaat. Maar als het idee achter Beloven en Laten is geweest te onderzoeken hoe ver de vorm van een luistervoorstelling kan gaan, is het onderzoek met deze voorstelling niet ver vooruit gekomen.

De uitvoering roept de vraag op wat het ThinX-talentontwikkelingstraject eigenlijk behelst in termen van artistieke begeleiding. Waarom naar buiten als we toch in een vrij standaard publieksopstelling plaatsnemen? Waarom een levensreis situeren op een statische locatie als deze parkeerplaats? En waarom spelen als het luisterverhaal precies dezelfde informatie bevat?

Foto: Raymond van Mil