Het project is een samenwerking tussen drie toneelcollectieven,’t Barre Land, Tijdelijke Samenscholing en de Theatertroep. Misschien is het een droom, misschien een schets, mogelijk een voorstudie. Eén van de denkbare samenvattingen van de avond zou zo kunnen gaan: een bondgenootschap van toneelspelers meldt zich aan een aantal poorten in de Nes. Ze spelen eerst een […]
Be Careful is een spreekwoordelijk klaaglied. Rijkelijk omhuld met satire en een benauwende hysterie, is het een pijnlijke herinnering aan de nog altijd bestaande verbondenheid tussen het vrouwelijke lichaam en een constant loerend, maar vooral genormaliseerd gevaar.
‘Are you listening?’ Als Mallika Taneja het publiek een gevoelsmatig kwartier lang indringend bekijkt, staat ze met haar poedelnaakte lijf tussen een uitgestalde, kleurrijke garderobe. Onverstoord begint ze te vertellen over haar ouders en de nijpende voorzichtigheid waarmee ze volgens hen de wereld moet benaderen. Maar wordt ze wel gehoord of enkel bekeken? Wat hierop volgt is een oplopende tirade waarbij het publiek onder een dikke laag sarcasme wordt betrokken en bevraagd. Het concept van kleding lijkt ineens akelig sterk verweven met eer, geslachtsgerelateerde veiligheid en bovenal trauma.
Behalve het feit dat Mallika Taneja haar onmiskenbare dapperheid in deze relatief korte voorstelling tentoonstelt, beschikt de Indiase theatermaker duidelijk over een stevige dosis onbaatzuchtigheid. Ze is opgegroeid en woonachtig in India, maar spreekt in Be Careful namens de vrouw op universeel niveau. Nog steeds moeten vrouwen overal ter wereld hun illusionaire eer en veiligheid ontlenen aan hoeveel kleding ze dragen of aan het tijdstip dat zij zich bevinden op straat. Het ‘gevaar’ waarvoor gewaakt moet worden loert overal. Maar veel belangrijker: het gevaar kent géén verantwoordelijkheid.
De scherpe en ietwat brutale manier waarop Taneja haar verhaal vertelt houdt de aandacht vast. Het is bijna alsof ze de toon van haar belerende ouders heeft overgenomen. Maar onder deze façade van kracht en overmeestering schuilt een laag van kwetsbaarheid, verdriet en angst. In combinatie met de donkere humor doen zich hierdoor momenten voor waarop de grens tussen lachen en huilen flinterdun is. Het huis niet uit mogen zonder een broer of ‘iemand die op een broer lijkt’ confronteert met een onofficiële vorm van gevangenschap. Eentje die afhangt van het geslacht waarmee je wordt geboren.
Waar Taneja meer dimensie had mogen toevoegen is de context waarin, in haar geval, haar beschermende ouders zich bewegen. In een land waar het aantal verkrachtingen getuigt van een grootschalig probleem, kiest een ouder er logischerwijs voor om een dochter met klem te herinneren aan de dubieuze wereld waarin ze leeft. Dit legitimeert uiteraard niet dat een vrouw haar leven lang rekening moet houden met entiteiten waar ze zo goed als geen controle over heeft. Nog kwalijker wordt het als de vrouw in kwestie de schuld krijgt van de gruweldaden die haar worden aangedaan.
Be Careful is een voorstelling die vandaag de dag getoond moet worden om te confronteren met een actuele realiteit. Het feit dat we als samenleving nog steeds te maken hebben met dagelijks seksueel geweld is namelijk reden genoeg om in gesprek te blijven over dit onderwerp. Mallika Taneja nodigt uit voor dit gesprek en dat doet ze op een dappere en doeltreffende manier.
Foto: Guto Muniz
