Op 4 september 1944 hield toenmalig minister-president Pieter Sjoerds Gerbrandy een radiotoespraak waarin hij zich per ongeluk liet ontvallen dat de bevrijders de Nederlandse grens waren ‘overgestoken’, in plaats van ‘benaderd’. Nederland was in rep en roer en de volgende dag ontvouwde dit zich tot ‘Dolle Dinsdag’. (meer…)
Bang zijn voor spinnen of slangen, dat kennen we wel en niemand kijkt daar nog van op, maar angst voor de wereld hebben is een grote stap erger. Bang zijn door wat je allemaal om je heen hoort en ziet, door de oorlog, de klimaatcrisis, de ruzie bij de buren, op school, thuis. Bang zijn dat je bang gaat zijn. Angst wordt een echte angststoornis als je verbeelding op hol slaat. Irrationele angst kan verlammende proporties aannemen, en dat grote probleem pakt Laika bijzonder aan, in een lichtheid die het probleem niet uit de weg gaat, en die ook laat zien dat fantasie je ook enorm weerbaar kan maken.
Het woord ‘bazar’ kennen we uit het Frans als ‘winkel, markt’, maar in Vlaanderen wordt het woord vooral gebruikt om te zeggen dat iets een zooitje is, een warboel, een puinhoop. In zo’n wereldje zit het meisje dat door Aminata Demba vertolkt wordt. Ze hangt vast aan haar smartphone, op het podium geconcretiseerd als een robot van een halve meter groot met een oplichtend scherm, flikkerende lichtjes en een computerstem. Die zegt wat ze moet doen, die checkt om de zoveel tijd haar bloeddruk en haar hartslag, die controleert haar thuis, die biedt haar raadseltjes aan, die geeft encyclopedische uitleg over wereldlijke en persoonlijke zaken.
Het ding, Sure-i, schuift van de ene plek naar de ander, maar staat in het begin centraal. Langzaam krijgen we meer zicht op het podium en zien we dat het meisje dat met de robot spreekt in een uitvergrote driedimensionale puzzel zit. Die puzzel is haar verschansplek. Het andere personage (Anne-Laure Vandeputte) is een laconieke Pipi-Langkousachtige figuur, die het bange meisje uit haar schulp, haar puzzel, wil halen. Maar hoe leg je als buitenstaander contact met iemand die geplaagd wordt door vermijdgedrag?
Geleidelijk lukt het. Ze haalt stukken uit de puzzel, maakt er een bed of stoel van, terwijl het bange meisje zich net tussen de puzzelstukken wil verschuilen. Al babbelend weet de onbevreesde meid het bange meisje dan toch wel zover te krijgen dat ze de wereld wat anders gaat zien, dat ze de puzzel uit elkaar kan halen, de stukken kan verleggen, tot iets wat lijkt op een luchtige horizon met bergen. Dat alles gebeurt op een boeiende, en ook grappige manier, zonder moraliserend vingertje.
He concept van BAZAR is van Aminata Demba, die we kennen van De Binnenkamer van Binta waarin ze ook haar fascinatie voor de de weerbaarheid van kinderen in onveilige situaties schitterend op de scène bracht. Ook dat is nu samen met haar medespeelster het geval. In een regie van Michai Geyzen (o.a. van De Passant en Vuur/toren) prikkelt de voorstelling de verbeelding van de toeschouwers. Niet alleen kleurt de outfit van de meisjes hun stemming, ook wat er gebeurt op het toneel is visueel beeldrijk, en maakte de heftige thematiek lichter. Die lichtheid horen we ook in de zegging van de actrices. Zij weten hun kwetsbare personages met een milde vorm van absurde abstractie heel raak te typeren.
Foto: Olympe Tits
Credits
CONCEPT Aminata Demba TEKST Mieke Versyp (geïnspireerd door Aya Sabi) REGIE Michai Geyzen SPEL Aminata Demba & Anne-Laure Vandeputte MUZIEKCOMPOSITIE Sam Gysel SOUNDSCAPE Anton Van Haver SCENOGRAFIE Elke Thuy & Bruno Herzeele KOSTUUM Nikè Moens LICHTONTWERP Caroline Mathieu DRAMATURGIE Mieke Versyp PRODUCTIE & TECHNIEK Laika