Verbatim Music Theatre is theater gebaseerd op de muziek die voortkomt uit de exacte kopie van spraak. Documentair theater waarbij interviews en gesprekken als uitgangspunt worden gebruikt, en de gesproken taal (inclusief alle haperingen, foutieve zinsconstructies en versprekingen) letterlijk door de acteurs wordt overgenomen. De Britse toneelschrijver en theatermaker Alecky Blythe is een pionier op dat gebied, en gebruikte de methode onder andere voor haar bejubelde musical London Road. In oktober vorig jaar gaf ze een tweedaagse workshop in Nederland.

Ondertussen zat toneelschrijver Anna Maria Versloot met twee filmpjes die ze via YouTube en Facebook gevonden had, en die haar niet los wilden laten: een videoblog van een Nederlandse vrouw, getiteld ‘How to get that love life you desire?’, en een online tutorial waarin een Italiaanse kaasbreker in gebroken Engels aan een interviewer probeert uit te leggen hoe je liefdevol een Parmezaanse kaas opent.

Versloot was gefascineerd door de dramatische potentie van deze twee personen, die allebei vol overgave en bloedserieus proberen iets over te brengen. De man praat met zoveel liefde over de kaas, een liefde die door de interviewster niet wordt gehoord, en de vrouw verpakt haar tomeloze eenzaamheid in een zelfhulptutorial vol cliches. Bijvoorbeeld door haar kijkers mee te geven dat ze ‘faith moeten hebben dat die dude of chick op dat witte paard echt wel voorbij gaat komen’. En dat je eerst blij met jezelf moet zijn, voordat iemand blij met jou kan zijn.

Versloot volgde de workshop van Blythe, en gebruikte diens methode voor haar regiedebuut bij Kameroperahuis. Ze stelde op basis van de filmpjes een tekstselectie samen en Ben Lammerts van Bueren maakte daar een compositie van. De taal wordt dus exact gekopieerd, maar de makers voegen er melodie, ritme, herhalingen, klankkleur aan toe. Op die manier wordt die taal op verschillende manieren onderzocht. Door veelvuldige herhalingen devalueert de betekenis van taal in eerste instantie, om vervolgens een keur aan nieuwe interpretaties bloot te leggen. Elke ehh, ehm of zeg-maar komt onder een vergrootglas te liggen, en in die tekortkomingen laten de makers deze personen (personages inmiddels) het excentrieke overstijgen en ontstaat er ruimte voor meerdere lagen. Eenzaamheid, hunkering.

Bake That Awesome Pie is experimenteel muziektheater waarbij de boog niet altijd even strak gespannen is. Op een aantal momenten is de voorstelling wel heel erg in zichzelf gekeerd. Het publiek vertolkt in dit concept een speciale functie, immers: de personen waarop Versloot haar voorstelling baseerde richtten hun tekst op een online (dus afwezig) publiek, en de personages in de voorstelling hebben dat publiek voor hun neus. Daar zit een spanningsveld dat weliswaar wordt aangestipt, maar waar nog meer potentie zit. Ook de momenten waarop Zeevaart en Hofman elkaars zinnen gaan overnemen en de personages letterlijk in elkaar overlopen verdienen nog een spannendere uitwerking.

Op het einde krijgen we een aantal audiofragmenten van de bronvideo’s te horen. Door de voorbije drie kwartier hebben die fragmenten gigantisch veel lading, en zijn ze niet meer los te koppelen van de personages die wij van ze gemaakt hebben. Hilarisch en schrijnend tegelijk.

Foto: Erik Franssen