Het is een gewaagde keuze van Gil Gomes Leal (ook wel Gil the Grid) om de Ayahuasca-ceremonie zo letterlijk op het toneel te zetten, inclusief kotsemmertjes, nachtgeluiden en sjamaan. Een keuze die in dit geval bijzonder goed uitpakt. Dat is te danken aan de spannende, dynamische choreografie vol pakkende hiphopelementen, de ijzersterke uitvoering door de dansers en de persoonlijke betrokkenheid die spreekt uit de voorstelling. Een energieke, mysterieuze danstrip. Een indrukwekkend debuut voor Gomes Leal als maker bij ISH Dance Collective.

Ayahuasca, vrij vertaald ‘slingerplant van de ziel’, is een hallucinogene drank die geconsumeerd wordt door verschillende stammen in de Amazone. Het bijbehorende ritueel zou een spirituele reis teweegbrengen die leidt tot zuivering en genezing, en is volgens sommigen een levensveranderende ervaring. Gomes Leal liet zich inspireren door de belevenissen die hij opdeed tijdens verschillende Ayahuasca-ceremonies in Peru en verwerkte dit tot dansvoorstelling.

Zes dansers, gehuld in witte gewaden, worden door een Ayahuasquero (zoals deze sjamanen ook wel genoemd worden) door een ritueel geleid. De ene danser komt hierdoor in een dierlijke agressie terecht, de ander in liefdevolle hogere sferen, nog een ander slaat doodsangsten uit. Al deze fysieke ervaringen en emoties vinden hun uiting in solo’s, duetten en groepswerk. Hoewel de dans virtuoos wordt uitgevoerd, heb je nooit het idee dat je naar een expositie van danstechnieken aan het kijken bent. Alles staat in dienst van de expressie van emotionele en fysieke ervaringen van de dansers, die geen moment gespeeld aanvoelen. Een terugkerend element is het geruststellen van de betreffende danser die een heftige reactie doormaakt. Het genezende effect van het ritueel lijkt hem vooral te zitten in de troost en veiligheid die de dansers bij elkaar vinden. Kramp verzacht, angst smelt weg in een krachtige omhelzing, woede wordt bezworen door de diepe dreunen van de sjamanentrommel.

Een traditionele Ayahuasca-ceremonie vindt in de klamme Amazonenacht plaats. De mysterieuze sfeer hiervan raakt de voorstelling aan door schaars licht met blauwe tonen, mantra’s en muziek, rook en verschillende geuren. De muziek is het ene moment bijna techno-opzwepend en het volgende dromerig, met live gitaarspel van de Ayahuasquero. De kleine zaal maakt het mogelijk om jezelf deel te voelen van de intimiteit van de ‘safe space’ waarin het theater voor de duur van de voorstelling is omgedoopt.

Als toeschouwer krijg je een glimp mee van verschillende spirituele ervaringen die een ceremonie teweeg kan brengen. Die spiritualiteit is, veel meer dan in de Christelijke cultuur, een belichaamde ervaring. Er zit een holistisch perspectief in, een mystiek van verbondenheid en liefde zoals ook uitgesproken door de ceremoniemeester. Dat klinkt zalvender dan de choreografie zelf, vol spannende verkrampingen, explosieve versnellingen en rauwe bewegingskwaliteit.

De drug Ayahuasca is een bitter drankje dat behoort tot lijst I van de opiumwet, maar wordt niet gezien als verslavend. De gelijknamige helende trip van Gomes Leal is een stuk smakelijker en doet direct verlangen naar meer.

Foto: Salvatore Angelo Sergio