Het is moeder tegen dochters in Augustus: Oklahoma van Toneelgroep Maastricht en De Theateralliantie. In een gevangenisachtig, betongrijs, schuin oplopend decor, met verstopte trapjes en grijze doosjes die de suggestie van meubels geven, krijgt het acteerwerk van de sterrencast de volle aandacht. Vooral Ariane Schluter en Wendell Jaspers stelen de show.

Tracy Letts ontmaskerde met Augustus: Osage Country in 2007 de mythe dat opgroeien met geld een gelukkige jeugd garandeert. Het leverde hem destijds een Pulitzerprijs voor drama op en er zijn sindsdien velen mee aan de slag gegaan. In het stuk komen drie dochters met hun aanhang terug naar hun ouderlijk huis op de Amerikaanse plains vanwege de vermissing van hun vader. En zoals dat gaat in tijden van stress, komt alles op tafel. Verwijten, vergissingen en vooral geheimen – daar heeft de familie Weston er toevallig bovengemiddeld veel van. 

Met een paar van de beste actrices en acteurs van Nederland op de vloer kan er weinig misgaan. In regie van Michel Sluysmans houden de familieleden – vooral dochters Ivy (Hanne Arendzen) en Barbara (Wendell Jaspers) – zichzelf verbeten in toom met een eerbiedwaardige hoeveelheid incasseringsvermogen, terwijl de steken onder en ver boven water door de kamer vliegen. 

Schluter speelt de pillenverslaafde, beschadigde matriarch Violet met rijzige waardigheid. Het ene moment observeert ze scherp, het andere rent ze brullend rond of trekt ze een grimas van pijn door de mondkanker waar ze aan lijdt. Naast de vrouwen hebben ook Porgy Franssen en Ali Ben Horsting mooie momenten als ze tegen hun echtgenotes (respectievelijk vertolkt door een lekker botte Anneke Blok en de verbeten Jaspers) in verzet komen. 

Op papier lijkt het een lange zit – iets meer dan drie uur, plus een klein half uur pauze voor een stevige decorombouw – maar in de praktijk houden de prikkelende gesprekken vol smeuïge familieperikelen de aandacht makkelijk vast. Overdreven zwaar is het ook niet; in elke scène – hoe bruut en eerlijk ook – is er luchtig tegenwicht aan de droeve omstandigheden waarin de familie verkeert.

Wat daarbij helpt, zijn de vlotte vertaling van Han van Wieringen die ons opvrolijkt met de per generatie wisselende slang voor ‘joint’, de live westernmuziek van Viktor Griffioen en een vrolijk spel met sigarettenpeukjes, die steeds vaker worden opgestoken en steeds achtelozer willekeurige kanten op worden geschoten. Zo geven Toneelgroep Maastricht en De Theateralliantie in slechts drie uur herkenbaar gestalte aan de verspilling van energie die zo kenmerkend is aan een al te lang verblijf bij je familie. 

Foto: Ben van Duin