Een kruising tussen een ritueel en een cruising-zone. Genderdoorbrekend en genderbevestigend. En dat alles in een spannende nachtclubsfeer die in een broeierige David Lynch-film niet zou misstaan.

Amber Vineyard, de grondlegger van de Ballroom-scene in Nederland en de ‘moeder’ van House of Vineyard, kreeg in het kader van de Amsterdam Pride 2024 de gelegenheid om in ITA een nieuwe aflevering van haar Amber Vineyard’s Queer Cabaret: Pearl Dive te organiseren. Net als bij de vorige editie, afgelopen maart in ITA als onderdeel van Lieve Stad, is een keur van performers uit de Nederlandse en internationale ballroom-wereld opgetrommeld. Ze komen uit haar ‘poel van Performance, Pleasure, Power & Play’.

In de Rabozaal staan rond het centrale podium twee cirkels van tafels. Daaraan zitten degenen die extra hebben betaald en speciale genodigden, in respectievelijk de categorieën platinum en gold. Op de reguliere tribune zit de categorie zilver, aan de andere kant van de zaal zit brons. Dat het platinum– en het gold-publiek vlak naast de optredens zit heeft het geweten. Het wordt voortdurend bij de optredens betrokken. Volenthousiast, waartoe misschien het feit dat het platinum-arrangement een fles Cava omvat ook bijdraagt.

Terwijl de optredens op het podium natuurlijk centraal staan, draagt ook de fraaie manier waarop velen in het publiek het dresscode-advies ‘Gothic Mermaid’ hebben opgevolgd bij aan het spektakel. Het publiek komt mede om zichzelf te bekijken, waartoe ook de twee lange pauzes gelegenheid geven. Vineyard, de ‘Mother of Sirens’, moedigt aan om van de gelegenheid gebruik te maken om te cruisen en te daten. Het gaat bij haar shows sowieso om de gezamenlijke totaalervaring van performers en publiek.

Het publiek vindt alles bijna op voorhand al geweldig en komt om alles geweldig te vinden. Want, strikt genomen, is er op sommige acts wel iets af te dingen. Niet alle rappers en (paal)dansers zijn even goed. Een deel van de begeleidende muziek is nogal standaard disco, soms afkomstig van niet per se queer-vriendelijke makers als Drake, Chris Brown en Nine Inch Nails.

Bijzonder bij de paaldansacts is dat de vaak minimale bedekking van strings en jockstraps door de camp en glitter juist niet pornografisch werkt. In plaats daarvan gaat het om de vrijheid om dit alles in alle vrolijkheid te kunnen doen. Wat dit betreft is een hilarisch hoogtepunt het optreden van een vrouwelijke performer die wel geheel naakt gaat en onder luid geklap en gejuich van het publiek wijdbeens koprollen en handstanden maakt. Door de speelsheid krijgt deze act meer een ontwapenende kinderlijke onbevangenheid in plaats van erotiek. Vineyard laat verschillende circuits in onze hersenen op een prachtige manier op elkaar botsen. Erotiek en de camp vullen elkaar aan, maar neutraliseren elkaar in zekere zin ook.

De meest indrukwekkende act is die met bodybuilder Raquel Palmas. Aanvankelijk schijnbaar toevallig uit het publiek geplukt, gekleed als man, met een hoed op en zonnebril, een toerist net aangekomen uit New York. Daarna transformeert Palmas naar vrouwelijk terwijl ze acts uitvoert met personen die Vineyard voor haar uit het publiek heeft verzameld. Of dit allemaal voorgeselecteerde personen zijn is niet duidelijk. Bij sommige acts zou een willekeurig iemand zich wat overvallen kunnen voelen. Maar aan de andere kant, het publiek komt voor verrassingen.

Een jonge vrouw die door de oersterke Palmas wordt opgetild en aldus wordt geacht mee te werken met een aantal passages droog-cunnilungus speelt het spel in elk geval goed mee. Een man die wordt geblinddoekt en een dildo in zijn mond krijgt, lijkt echt verrast. Dit alles met hilarisch effect en groot plezier, ook van de uitverkoren participanten. Intussen voert Palmas dit alles uit met ijzeren deadpan zelfdiscipline.

Het muzikale hoogtepunt is het optreden van zanger Elly Martinez. Opgeleid in de gospel-zangwereld, heft hij een reeks R&B ballads aan, in een show met twee fraaie dansers. Ook hier gaan steeds meer kleren uit tot het drietal in fraaie tanga’s over het podium zweeft.

Het brengt een gemeenschapsgevoel als je met 600 mensen tegelijk (zoveel konden er in de zaal) op commando ‘Shut the Fuck Up’ met een rapper mee scandeert, even later samen onder leiding van een performer op het podium massaal al kreunend een orgasme nadoet, om vervolgens weer mee te scanderen op de zinsnede ‘I’m trying to get your ass’ en als besluit van de voorstelling nog een keer – maar nu nog luider – mee mag kreunen als de acteurs in een pornovideo. Niet de verfijndste onderdelen van de show, maar wel knap dat de performers dit voor elkaar krijgen. Kortom, Amber Vineyard liet verwachtingspatronen weer op elkaar knallen in een geestige en erotische queer totaalshow.

Foto: Internationaal Theater Amsterdam