Een grote boerderij wordt bedreigd door een stormvloed. De mensen uit het gebied zijn al gewaarschuwd: verlaat je huis en ga naar hogere gronden, maar drie bewoners willen hun domein juist bewaken. Aards paradijs (Kingdom of earth) van Tennessee Williams is natuurlijk gefundenes Fressen voor Theaterproductiehuis Zeelandia. De jonge Ilmer Rozendaal regisseert het in Nederland zelden gespeelde stuk in het Zeeland Nazomerfestival.
In een Amerikaanse versie van Boer zoekt vrouw avant la lettre trouwt Lot met Mira. Zij ziet in hem een uitweg uit haar mislukte showbizzbestaan en haar berooide leven, maar lijkt ook echt voor hem te zijn gevallen. Als ze trouwen kent Mira Lots verborgen agenda nog niet: hij is terminaal ziek en wil met zijn huwelijk voorkomen dat de boerderij in handen komt van zijn halfbroer Chicken, die het werk doet. Eenmaal thuis op zijn boerderij draagt Lot haar op uit Chickens portemonnee de overeenkomst te stelen waarin Lot hem de boerderij laat erven. Chicken is op zijn hoede, bang dat het huwelijk zijn kansen verkleint. Intussen staan de dijken op springen. De kans is groot dat alleen de nok van het dak de achtergebleven polderbewoners droog zal kunnen houden.
De driehoeksverhouding lijkt dit jaar het thema van de locatievoorstellingen op het Zeeland Nazomerfestival. In Kingdom of earth heeft Williams de contrasten tussen de personages vet aangezet, en de regie gaat daarin van harte mee. Lot is naar eigen zeggen ‘een impotente nicht met één been in het graf’. Behalve tbc heeft hij een ongezonde moederbinding. Dat zij is overleden, maakt niet uit: Mira moet het net zo gaan doen als moeder het deed. Louis van Beek, die bij Zeelandia eerder een mooie Mathilde Willink speelde, maakt van zijn rol als moederskindje soms bijna een klucht. Toch komt zijn tragiek over. Chicken (Werner Kolf) is zijn uiterste tegendeel: hij is de zoon van een zwarte moeder, staat met zijn laarzen in de klei, praat monotoon en grommerig en heeft een pin up aan de muur. Lot zit in moeders uitklapboudoirtje van roze fluweel, Chicken woont in zijn rustieke keuken van ongeschaafd hout. Uiteraard is er met zíjn libido niks mis.
Als Mira (Lieke-Rosa Altink) in flamboyant rood op hoge benen zijn wereld binnenkomt, is het niet moeilijk om te voorspellen wat er staat te gebeuren. Eigenlijk staat zij als aards persoon dichter bij Chicken dan bij de etherische Lot. Het is dan ook een raadsel waarom zij als de vloed komt, in moeders kamer gaat zitten wachten tot ze verdrinkt en niet met Chicken het dak opgaat: ze heeft alles van een overlever. Altink blijft ondanks haar kleren een beetje bleek: ze is hier geen ontroerend grofgebekt white trash revuemeisje, zoals in de eerste Amerikaanse opvoering, maar nogal keurig en meegaand. Lot en Chicken hebben als tegenpolen iets karikaturaals.
Regisseuse Ilmer Rozendaal, opgeleid aan aan de Maastrichtse toneelschool, won in 2011 de Ton Lutz Prijs voor beste regie. Ze is voor twee jaar als talent verbonden aan Zeelandia, waar ze al een geprezen versie van Judith Herzbergs En/Of maakte. In Aards paradijs had ze meer heldere keuzes kunnen maken en meer lagen kunnen aanbrengen, maar toch volg je de drie mensen die hun belangen najagen en nog wat van het leven proberen te maken moeiteloos ruim anderhalf uur. En intussen valt de schemering om de schuur in Kamperland. De oneindige ruimte maakt het menselijk gedoe nog futieler.
Foto: Lex de Meester
