Bij binnenkomst knalt er keiharde hiphop met een dik aangezette bas door de speakers van de Kleine Komedie in Amsterdam. De toon is gelijk gezet: dit wordt een ontregelende, eigenzinnige avond waarin Aabz de boel flink op stelten gaat zetten. Fuck de normen en fuck het kapitalisme.

Laat ik gelijk met de deur in huis vallen: deze voorstelling is weinig geschikt voor wie geen liefhebber is van grof taalgebruik en gescheld. Aabz (echte naam: Abel van Gijlswijk) opent de avond met een monoloog over het gebruik van ‘kanker’ als krachtterm. Volgens de anarchistische rapper en punker is dit een geweldig woord om mee te vloeken, hoewel hij toegeeft te begrijpen waarom anderen er aanstoot aan kunnen nemen. Hijzelf is zijn vader een aantal jaar terug verloren aan ‘misschien wel de meest verschrikkelijke ziekte die je kan krijgen’ en ziet het dan ook als een manier om de pijn die het veroorzaakt heeft terug te pakken en in kracht om te zetten. Bovendien is het bij uitstek een woord dat nooit bedacht is om anderen te kwetsen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld het n-woord, discrimineert Kanker per definitie niet.

Met deze verrassend grappige opening toont Aabz sterk waar de rest van de voorstelling over gaat: de macht van taal, hoe dit systemen creëert en hoe verdomd lastig het is om daarmee te breken. Via grenzen – die ook maar lijnen in het zand zijn die een paar honderd jaar terug getrokken zijn – en een gezamenlijk begrip van het concept ‘stoel’, komt hij uiteindelijk uit bij de kern van de avond: een scherpe en vurige monoloog over hoe alomvattend, onontkoombaar en vernietigend het kapitalisme als systeem is.

Deze kritiek vormt een rode draad in het werk van Aabz. Hij brak bij het grotere publiek door in 2020 met het album Alles moet beter van zijn punkband Hang Youth en bracht vorig jaar solo een hiphopplaat uit. In nummers als ‘JE HAAT GEEN MAANDAG, JE HAAT KAPITALISME’ en ‘LEG DE ZUIDAS IN DE AS’ zat al een flinke dosis systeemkritiek en AABZ’ 22 TOUR: Rebranding Anarchisme vormt daar zeker geen uitzondering op. Integendeel: Aabz gebruikt zijn theatertour niet alleen om nummers van zijn soloalbum te spelen, maar ook om zijn antikapitalistische boodschap verder te verspreiden en doet dit met verve.

Laat je niet op het verkeerde been zetten door z’n Amsterdamse accent en nonchalante manier van vertellen. In krap een uur brengt Aabz zijn anarchistische boodschap bijzonder toegankelijk ten tonele. Door de metafoor van een hek dat je om je heen bouwt ter zelfbescherming steeds terug te laten komen en verder door te trekken naar steeds complexere systemen, weet hij kraakhelder uiteen te zetten wat in de kern het probleem is met ons huidige kapitalistische systeem, waarom het zo verdomd lastig is om hiermee te breken en vooral waarom dit ons niet tegen zou moeten houden.

In de regie van Jan Hulst worden deze monologen nooit prekerig, hoewel er een aantal ideeën zijn die meermaals in bijna dezelfde bewoordingen herhaald worden. Aabz en Hulst weten door de solide opbouw van de avond de vrij ingewikkelde materie behapbaar en begrijpelijk te maken.

Na het zien van AABZ’ 22 TOUR: Rebranding Anarchisme valt er weinig tegenin te brengen dat de kapitalistische wijze waarop we als mens de (westerse) samenleving hebben ingericht meer kwaads dan goeds oplevert – terwijl de poolkappen smelten moeten zat mensen zich de ballen uit hun broek werken om zich simpelweg een dak boven hun hoofd te kunnen veroorloven. De boodschap van Aabz is in ieder geval glashelder: de nood is hoog voor grondige systeemverandering. En wie weet, Rebranding Anarchisme zou zomaar het begin kunnen zijn van een nieuwe Oktoberrevolutie.

Foto: Kevin Boitelle