A Masterpiece – or at least a brave attempt

Misschien is het die kleur, dat indringende oranje uit de lichtbak. Dan: de contouren van een kuit, scheenbeen,voet, verkrampt bijna. Dat je onwillekeurig denkt: Francis Bacon. Of misschien wel helemaal niet zo onwillekeurig, want het was tenslotte al aangekondigd: theatermaker Dennis Vanderbroeck zou in zijn nieuwste performance een aantal van zijn helden ten tonele brengen, onder wie beeldend kunstenaars. Hoe dan ook is dit openingsbeeld van A Masterpiece – or at least a brave attempt alvast indrukwekkend.

Vanderbroeck (1990) stond een tijd niet op toneel, ook al in verband met een succesvolle carrière als ontwerper van onder meer modeshows (Dior, Raf Simons) en scenografieën. Maar zijn performance achtergrond (opleiding Maastricht) verloochent zich niet, zo blijkt nu hij er weer terug is. De reden hiervoor vormt het hart van zijn voorstelling.

Een supergeconcentreerd, zeer serieus personage zien we voor ons, een jongen met een missie. Om zijn lange dunne lijf een T-shirt met het iconische beeld van kunstenaar Yves Klein die een sprong waagt in het ogenschijnlijke niets. Later zal de jongen nog veel meer van die T-shirts over elkaar heen dragen, als een beschermlaag, of: een pantser. Yves Klein is zeker een held, dat mag duidelijk zijn. Intussen checkt de jongen minutieus of alles op de scène wel goed staat, haast dwangmatig.

Hoe anders van toon is daar de stem die opeens opklinkt vanuit een verrijdbare geluidsbox: geamuseerd, nuchter, en verre van strak geregisseerd. Ik ben Marco Vanderbroeck, zegt de stem opgewekt. Zo doet de vader van de performer zijn intrede – en brengt hij lucht en humor in de voorstelling. Een vondst die staat.

Want Marco heeft alzheimer (hij is begin zestig nog maar) en zijn zoon worstelt enorm met dat gegeven. Vanwege de verschillende vormen van verlies die dat met zich meebrengt, maar ook door de obsessieve doodsangst die Dennis sinds de diagnose ervaart, en die hij met man en macht probeert te bedwingen. Misschien dat zijn helden in de kunst daar iets kunnen betekenen. Of de vader zelf.

Hij zoekt soms naar woorden, zinnen, begrippen en hij weet het, Marco. Maar hij laat zich niet uit het veld slaan. Tina Turner, zegt hij gedecideerd wanneer hij zijn zoon over de scène ziet bewegen op muziek die hint naar The Best. En later, grinnikend: ik vind het heel leuk om te doen, maar ik begrijp het nog steeds niet. Een eerbetoon aan hem is het, A Masterpiece. Dat ook.

En bepaald een krachtig concept dat Dennis Vanderbroeck hier – ook visueel en fysiek – erg mooi uitwerkt: de jonge speler die alles wil controleren, die tellend over de scène zijn demonen probeert weg te dansen, die kunst tot houvast maakt; die zijn vader in de geluidsbox op zijn rug hijst. De vader, die met dit idee hoe dan ook mee wil zijn. Het is samen, maar ook niet. Ontroerend soms, maar sentimenteel: nooit. Zelfs niet wanneer Marco ergens zegt: jij bent mijn meesterwerk. Op zijn manier, meesterlijk onnadrukkelijk.

Foto: Studio Dennis Vanderbroeck