Choreograaf Mette Ingvartsen nam wel vaker het onderwerp seksualiteit als uitgangspunt voor haar werk. In 69 Positions doet ze dat opnieuw en reflecteert ze op de positie van het naakte lichaam in performances van toen en nu. Vanzelfsprekend is haar inventarisatie gekoppeld aan maatschappelijke en politieke ontwikkelingen.

Fijn dat een choreograaf zich zo toegewijd verdiept in een thema als seksualiteit. Er wordt immers maar weinig op dit onderwerp gereflecteerd in de dans. En dat terwijl het lichaam voortdurend wordt geëxploiteerd, niet alleen op het internet, in de quasi beslotenheid van de social media. Zelfs de Museumnacht Amsterdam doet mee en flirt in haar marketingcampagne openlijk met het naakte lichaam; liefst ‘zwart’, glimmend en flink gespierd. Na kreten als Art is Therapy, is kunst nu blijkbaar pornografie. Wat vinden we daarvan? In de Nederlandse dans is het ondertussen wat stilletjes rond het onderwerp. Behalve dan, zoals altijd, in het marginale performancecircuit in de kleine galeries en een enkel museum (van Abbe!). Maar goed, dat even terzijde.

De insteek van de Deense Mette Ingvartsen heeft een lange adem, 69 Positions is de eerste voorstelling in een reeks – The Red Pieces – waarin de choreografe de relatie tussen het ‘politieke lichaam’ en maatschappelijke ontwikkelingen centraal zet. 69 Positions is niet alleen een slim gekozen titel, die een hongerig publiek op het verkeerde been zet. Het is ook een titel die verwijst naar Ingvartsens aanpak, een performance die het midden houdt tussen een expositie en een theatrale gebeurtenis. In de rol van gids en danser leidt Ingvartsen haar bezoekers door de dansgeschiedenis. We maken kennis met de seksueel getinte politieke performances uit de jaren zestig, waarin makers als Ann Halprin, Carolee Schneeman en Yayoi Kusama onder meer protest voerden tegen de Vietnam oorlog. Het archiefmateriaal – brieven, teksten, foto’s en films – hangt in een vierkant frame langs de wanden van de ruimte. Ingvartsen gidst ons door dat verleden aan de hand van een persoonlijke correspondentie die ze had met Schneemann, maar ook door live en met het publiek delen uit de performances te reconstrueren.

In deel twee zet Ingvartsen haar eigen artistieke praktijk centraal. Vlot heeft ze het archiefmateriaal verwisseld voor foto’s van haar eigen voorstellingen. Dan legt ze uit hoe het lichaam transformeert tot kostuum in bijvoorbeeld haar solo 50/50. Het groepswerk To Come (2005) reconstrueert ze samen met publiek dat aangespoord wordt haar edele delen van dichtbij te aanschouwen, of echt in haar billen te knijpen. Voortdurend betrekt Ingvartsen de toeschouwer in haar acties, niet iedereen doet even graag mee maar de toenaderingen worden wel geaccepteerd. Ingvartsens houding is tenslotte ongedwongen en speels, ook als ze poedelnaakt de lindyhop danst. Kostuum of geen kostuum, naakt is Ingvartsen het overgrote deel van de voorstelling.

In het derde en laatste deel van 69 Positions neemt Ingvartsen de nieuwste seksuele praktijken onder de loep. Ze leest voor uit een boek. We ervaren een theatrale versie van de elektrostimulatie en zien tot welke absurde handelingen iemand in staat is onder invloed van testerongel. En uiteraard is het einde, zoals een einde hoort te zijn na 69 ‘standjes’. Onder een laatste luide zucht wordt de inhoud van de voorstelling nog eens zeer bevredigend samengevat! In een verassende vorm, op de scheidslijn van dans, performance, lecture en expositie, houdt Ingvartsen een hartstochtelijke pleidooi voor meer lichamelijke onbevangenheid. Daarbij gooit ze haar eigen lichaam volledig in de strijd. Absoluut een bewonderenswaardige prestatie.

Foto: Virginie Mira