Liza van Brakel (1994) is het ‘fietsmeisje’ van het circus. En ook van het straattheater. Met haar wielrenfiets racet ze ’s zomers naar de festivals en treedt ze op, met niet meer dan haar fiets en drie kegels. Filmmaker Sven Peetoom volgde haar in de zomer van 2022 en de verregende zomer van 2023. De documentaire heet Galop naar haar gelijknamige fietstoer en wordt vertoond tijdens het festival This is not a circus. (meer…)
De bezoekers zijn nadrukkelijk ook deelnemers aan de performance 60 Degrees of Separation van Camille Paycha. De titel is ontleend aan het begrip dat je slechts zes handdrukken (6 degrees of separation) verwijderd bent van ieder mens in de wereld. Met andere woorden: de beroemdste en vaak ogenschijnlijk onbereikbaarste persoon is niet meer dan zes handaanrakingen bij je vandaan.
Het zestig uit de titel verwijst naar de hoek van 60 graden waarin de dansers ofwel acrobaten van de groep van Paycha elkaar vasthouden in de evenwichtskunst. Paycha werkt samen met Boegbeeld vzw, een organisatie van kunstenaars uit het Belgische Oostende. Paycha (Parijs, 1992) studeerde in 2015 af aan de circusopleiding van Fontys in Tilburg en woont en werkt in Oostende.
Tijdens het optreden in het festival This Is Not A Circus in Theater Bellevue in Amsterdam, zit het publiek vlak om het speelveld, op de grond of op banken. Aan het plafond hangt een stevige, oranje lijn met een lus eraan. Het begin is langzaam, zorgvuldig en vooral behoedzaam.
Paycha en haar compagnon Sofie Anny Nicea Velghe zijn via hun handen verbonden met elkaar. De een zwiert rond aan de lus en de ander geeft begeleiding. Ze presenteren circusacts die esthetisch zijn, met trage bewegingen, vlak boven de grond zweven en net niet vallen, elkaar vasthouden of optillen. De artiesten inviteren bezoekers mee te doen in de evenwichtsacts of samen een zwierige dans te doen.
De manier waarop ze het publiek benaderen is zorgzaam en elegant. Ook geven ze bij herhaling mensen een hand, als om hun thema te benadrukken: het handdrukken, niet alleen als sociaal fenomeen maar ook als bewijs hoezeer de mensheid een collectief is, nauw op elkaar betrokken. En dus is ieder individu zo dicht bij de ander.
Een stuwende kracht achter 60 Degrees of Separation is slagwerker Engel Peet, die met drums en elektronica een schitterend klankdecor verzorgt, een soundtrack van hoge klasse. Ze kan de drums laten fluisteren en zingen, en creëert bijna golvende melodielijnen, prachtig. Op die ritmiek bewegen de artiesten zich met zichtbaar grote krachtsinspanning en geconcentreerde toewijding.
De banken waarop het publiek zit draaien op wieltjes mee, voortgetrokken door de enkele toeschouwers en de artiesten zelf. Dit geeft een dynamiek die passend is bij het geheel, het scheppen van vloeiende bewegingen waarbij zwaartekracht overwonnen lijkt te worden.
Het festival This Is Not A Circus geeft podium aan de nieuwste generatie circusartiesten die weliswaar hun wortels hebben in het traditionele circus maar op geheel eigen manier, met trucs en bewegingskunst, daaraan vormgeven. De voorstelling 60 Degrees of Separation past goed in een nieuwe, hedendaagse visie op het circus: de souplesse van de evenwichtskunst brengt het duo Paycha en Velghe met stijl.
De toeschouwers horen bij het geheel, ze laten zich meenemen in de bewegingskunst die het duo biedt. En de handdruk die ze krijgen zal hen verbinden met de rest van de wereld, met slechts zes degrees verwijderd van iedereen. Dit is een even boeiende als duizelingwekkende gedachte.
Foto’s: Ilse Philips