De thema’s diversiteit, spreiding en arbeidsmarkt dienen prioriteit te krijgen in het cultuurbeleid. Dat schrijft Minister Jet Bussemaker (OCW) aan de Tweede Kamer in een begeleidend schrijven bij het rapport Cultuur in Beeld 2016. De publicatie geeft traditioneel een cijfermatig beeld van de cultuursector als voorbereiding op het jaarlijkse debat over de cultuurbegroting (21 november). 

Diversiteit
Uit het rapport, gebaseerd op gegevens van het CBS, het SCP, de cultuurfondsen, brancheorganisaties, gemeenten en het ministerie van OCW, blijkt dat het cultuurpubliek vorig jaar geen afspiegeling vormde van de veranderende bevolkingssamenstelling. Dat baart Bussemaker zorgen. ‘Het raakt aan het draagvlak voor cultuur in de samenleving.’

De minister vindt ‘dat culturele instellingen en makers de verbinding met álle bevolkingsgroepen in de samenleving moeten opzoeken. In de artistieke keuzes die ze maken, in de manier waarop ze een instelling of gezelschap runnen, en in het publiek dat ze met hun aanbod willen bereiken.’ Ze heeft alle instellingen in de basisinfrastructuur alvast opgelegd jaarlijks te rapporteren over de concrete resultaten die zij boeken om een nieuw en divers samengesteld publiek te bereiken. Van de Raad voor Cultuur verwacht ze dat hij de komende jaren ook op dit punt ‘achter instellingen aan zit’. Op een speciale conferentie rond Cultuur in Beeld 2016, op 7 december in Rotterdam, wordt diversiteit het hoofdthema.

Spreiding
Een tweede punt van zorg is dat cultuurbezoek niet gelijk verspreid over het land is. Het aantal bezoeken aan rijksgesubsidieerde instellingen in 2015 is volgens het rapport met 266 bezoeken per 1000 inwoners het hoogst in het westen en het laagst in het zuiden, met 103 bezoeken per 1.000 inwoners.

Aan betere spreiding wordt volgens Bussemaker gelukkig al volop gewerkt. ‘De Raad voor Cultuur en het Fonds Podiumkunsten hebben naar mijn mening in hun adviezen over de aanvragen voor de subsidieperiode 2017-2021 goed rekening gehouden met spreiding.’ Ze benadrukt in haar brief ook dat de tien miljoen euro extra die ze voor cultuur ter beschikking heeft gesteld, vooral aan de regio ten goede moet komen.

Arbeidsmarkt
Een derde zorgelijke conclusie uit het rapport is de benarde arbeidsmarktpositie van kunstenaars. Uit Cultuur in Beeld 2016 blijkt dat het aantal banen bij structureel gesubsidieerde instellingen (door de fondsen en OCW) is afgenomen van 8.110 in 2010 tot 7.120 in 2015. Dat is een afname van 12 procent en vergelijkbaar met de ontwikkeling in de gehele culturele en creatieve sector.

Bussemaker schrijft in haar begeleidende brief dat ze het advies van de Raad voor Cultuur overneemt om € 2 miljoen te besteden aan drie maatregelen: versterking van de arbeidsmarktpositie, betere beloning en ondersteuning van kleinschalig ondernemerschap, vooral voor zzp’ers.  Ze reserveert nog € 500.000 extra voor eventuele vervolgactiviteiten.

Foto Jet Bussemaker: Rijksoverheid