Het lijkt alsof de bak met kandidaten voor de Annie M.G. Schmidtprijs steeds kleiner aan het worden is. De prijs voor het beste theaterlied – een initiatief van Buma Cultuur en Het Amsterdams Kleinkunst Festival – gaat hoogstwaarschijnlijk naar iemand die al eens eerder heeft gewonnen of in ieder geval al een keer heel dichtbij is geweest.

Onder de genomineerden bevindt zich ook dit jaar weer grootgrossier Jan Beuving. Hij won in 2013 en 2019 de prijs voor respectievelijk Vinkeveen (gezongen door Angela Groothuizen) en Die geur (gezongen door Patrick Nederkoorn), en in 2016 was hij genomineerd met Meisje. Tom Dicke, vaste componist van Jan Beuving won de prijs als eens voor de muziek van Die geur, het beklemmende lied over de deurwaarder van de Belastingdienst. Ook Yentl en de Boer en Daniël Lohues vielen al eerder in de prijzen, terwijl Flip Noorman en Lisa Loeb (als helft van het duo Matroesjka) al eens genomineerd werden voor de belangrijkste Nederlandstalige liedjesprijs. De enige nieuwkomers op de lijst zijn de Drentse fadozangeres Rosa da Silva en Eva van Manen.

De regels voor de Annie M.G. Schmidtprijs zijn door de corona-ellende aangepast. Ook nummers die alleen in try-outvoorstellingen te horen zijn geweest mochten dit jaar meedingen. De jury onder leiding van Jacques Klöters heeft zes liedjes genomineerd. De bekendmaking van het winnende lied is eind maart. Hoe en waar dat gaat gebeuren is nu nog niet bekend.

De genomineerden zijn:

De begrafenis van de waarheid

Jan Beuving (tekstschrijver en uitvoerend artiest) en Tom Dicke (componist en pianist)
Uit de oudejaarsconference De andere oudejaars van Jan Beuving en Patrick Nederkoorn

De tekst van Beuving opent pessimistisch en gaat mee met de populistische complotdenkers die geen waarde hechten aan wetenschappelijk bewezen feiten. De wappie heeft een schep gekocht om de waarheid te begraven, maar dat valt nog niet mee. De grond is te hard. Ook andere pogingen om van de waarheid af te komen hebben geen succes. De kist met waarheid wil niet zinken, ook al wordt er een molensteen aan vastgebonden. De waarheid wil ook niet branden en laat zich ook niet verpletteren als hij in een kloof wordt gegooid. Het komt dus volgens Beuving ondanks de Trumpen en Baudetten allemaal nog wel goed, want de waarheid is niet stuk te krijgen.

De muziek van pianist Tom Dicke herinnert aan de martiale marsmuziek van Kurt Weill, en dat maakt Jan Beuving dus tot een moderne Brecht met een extra dosis poëtisch taalgevoel.

Zeg griepje voor een virus
Tel stemmen tot je scheel ziet
En weiger vaccinaties
Of noem het koren kaf
Ja lieg uit volle borst
En uit vrijuit je mening
Maar wat je ook beweren mag…
De waarheid heeft geen graf


Mijn Odyssee

Lisa Loeb (tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest)
Uit het programma Extase

Geen traditionele cabaret-pianobegeleiding, maar sluimerende techno. En die elektro-snooze past precies bij de tekst over een vrouw die maar moeilijk uit haar bed kan komen en weinig trek heeft in de dag die komen gaat. De wereld staat in brand, maar ze zit gevangen in een lijf zonder energie. Kortom, de treffende jongerensoundtrack van de coronaloomheid.

Mijn armen zijn te zwaar om mijn haar te kunnen wassen
Een versleten joggingbroek lijkt een prima uniform
Ik bekijk mezelf met maar één oog in de spiegel
De ander laat ik blind, er hangt toch een sluier voor


Omdat We Verdergaan

Eva van Manen (tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest)
Uit het programma Politiek & Liefde

In het uiterst persoonlijke Omdat we verdergaan probeert Eva van Manen de wereld te bekijken vanuit de positie van de persoon aan de overkant, de underdog, de onbegrepene. Ze bekritiseert niet alleen de witte politici en genadeloze zakenmannen in heden en verleden, maar ze krabt ook aan haar eigen ziel, want wie deugt er nou werkelijk? De jazzy-hiphop met sax en gitaar en de lieve stem van Van Manen doen verleidelijk weldadig aan, maar de scherpe randjes blijven goed voelbaar.

Maar het zijn niet die dromen die mij verwarren
Het zijn juist de speeches van overdag
Die niets anders brengen dan verwarring en angst
Ze zeggen ‘minder, minder’ en ‘kan je niet normaal doen’
‘Ga weer terug naar je eigen land’
 Stop de pers, stop de tijd
Elke stap vooruit blijkt er twee achteruit te zijn
Was het niet ‘dit nooit meer, nooit meer oorlog’
Of wat zegt men ook alweer


De Traditie

Flip Noorman (tekstschrijver, componist en uitvoerend artiest)
Uit het programma Amor Fati

De beat is iets harder, de stem klinkt iets helderder, de poëzie is iets feller maar we horen in De Traditie uit de Werkplaats Walhalla kerstvoorstelling Amor Fati nog duidelijk de liefde voor Leonard Cohen, zoals Flip Noorman die ook in 2019 liet horen in zijn eerbetoon aan de Canadese dichter-zanger. Noorman maakt van zijn hart geen moordkuil: de wreedheden, de onzin, de bekrompenheid die door hele volksstammen worden verdedigd door te wijzen naar traditie passen niet meer in deze tijd. Traditie is het zwakste argument om onrecht in stand te houden. Dus het is volkomen terecht dat het bandje van Noorman wat harder op de trom slaat dan de begeleiding van Cohen.

Ik snijd de voorhuid van een jochie
De clitoris van een meid
Ik scheid de war on terror van de heilige strijd
Ik snijd een eigen vinger af voor een overleden geest
Ik ga naar bed met jonge maagden als remedie tegen aids
Want ik ben nou eenmaal de traditie


Als het zover is

Rosa da Silva (tekstschrijver en uitvoerend artiest) en Daniël Lohues (tekstschrijver en componist)
Uit het programma Daar moet je heen

Bij het overlijden van haar moeder raakte Rosa da Silva haar kompas kwijt. Want hoe kan ze zonder haar moeder nou weten wat goed is en wat niet. Samen met haar Drentse provinciegenoot Daniël Lohues schreef Da Sliva een ontroerend lied over haar moeder, die op haar sterfbed de nuchterheid zelve blijft. Zij vindt het niet erg, want als het zover is, dan is het maar jammer van de dingen die ze mist, maar dan is het gewoon zo ver. Zowel de rust van de moeder als de droefheid van de dochter zit in de muziek van Lohues. Het programma Daar moet je heen moet nog in première gaan, maar een betere teaser kun je je nauwelijks voorstellen.

En als ik dan toch breek
Hef jij je broze armen
En kan je er nog even
Heel even voor mij zijn


Het is begonnen

Yentl en de Boer (tekstschrijvers, componisten en uitvoerend artiesten)
Uit het programma De Kampvuursessies

Het is begonnen gaat verder waar Het is over uit 1966 van Annie M.G. Schmidt en Harry Bannink ophoudt. In die klassieker uit de musical Heerlijk duurt het langst zingt een vrouw haar overspelige echtgenoot vaarwel. Het barst van de haatgevoelens, maar uiteindelijk roept ze het jonge ding toch op om haar man niet kapot te maken. Tsja, en Yentl en de Boer zingen nu dat het toch niet zo geweldig is verlopen tussen die man en zijn jonge vlam. Buitengewoon geestig, met heel veel verwijzingen naar de tekst van Schmidt. Ook in de muzikale opbouw hebben Yentl en de Boer iets van Bannink proberen te pakken, maar dat is wel wat minder gelukt.

Nu zit hij naast me op de bank
‘t Is wat onwennig dat dat kan
Op kantoor is hij de baas
Maar hier een doodnormale man
Een beetje roos op z’n schouders
Z’n neus rood van de drank
Dat viel niet op naakt in de kast
Maar des te meer hier op de bank

Z’n doosje pillen op mijn plank
Geen idee wat hij mankeert
Heeft hij problemen met z’n hart?
Zal je net zien gaat het verkeerd
Hij is van mij

Foto: Annie M.G. Schmidtprijs, Jaap Reedijk