De rol van theaters in de keten van de podiumkunsten moet duidelijker en beschermd worden. Dat schrijven 153 theaters en concertzalen van de VSCD in een visiedocument ‘Sterke Podia, Sterke Sector’. Het pamflet werd gisteren voorafgaand aan het Gala van het Nederlands Theater overhandigd aan vertegenwoordigers van het Interprovinciaal Overleg en de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

De leden van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) merken op dat de huidige steun aan hun infrastructuur ‘vrijwel altijd gefragmenteerd en doorgaans tamelijk kleinschalig is’. De samenhang tussen landelijke en lokale subsidies is beperkt. Bijdragen zijn versnipperd over talloze regelingen, met verschillende definities en soms tegenstrijdige normen en criteria. ‘Het voelt soms alsof we gesmoord worden in kleinschalige goede bedoelingen van de overheid en fondsen, waardoor de echte ruimte om vernieuwend en ondernemend te opereren wordt weggezogen.’

Extra ingewikkeld is de historische afspraak dat de presentatie van podiumkunsten een gemeentelijke verantwoordelijkheid is en de productie van het Rijk, waardoor ‘het stelsel langzaam uit elkaar wappert’. Volgende de theaters kun je ‘podia en makers niet langer apart aansturen en dan maar zien wat ervan komt’.

In hun visiedocument vragen de theaters alle overheden om als één overheid oog te hebben voor de rol van podia in de podiumkunsten, en met elkaar het gesprek te openen over verheldering van verantwoordelijkheden. Het is voor hen belangrijk dat ze gezien en behandeld worden als een deel van een nationale keten, ‘en niet als losstaande voorzieningen waar alleen de wethouder verantwoordelijk voor is’. Er is nood aan ‘één wettelijk kader’, mét een beschermde positie voor podia ‘als conditio sine qua non voor de podiumkunsten’.

Om de gelaagdheid en complexiteit van hun bedrijfsvoering inzichtelijk te maken, formuleerden de theaters alvast ‘vijf functies die allemaal nodig zijn om een volwaardige rol te kunnen spelen’:

  1. het programmeren van professioneel en veelzijdig artistiek aanbod
  2. het (laten) ontwikkelen van specifiek aanbod
  3. het stimuleren van ontmoeting en debat (maatschappelijk programma)
  4. het bevorderen van cultuureducatie en talentontwikkeling
  5. een platform zijn voor de amateurkunst
Ook formuleerden de theaters 6 concrete aanbevelingen:
  1. Zorg voor wettelijke verankering van het samenspel in het stelsel
  2. Realiseer gratis theaterbezoek voor kinderen en jongeren in heel Nederland
  3. Stel voor makers samenwerking met podia als voorwaarde voor subsidie van de overheid en fondsen
  4. Financier meerjarige gezamenlijke regionale en landelijke impactprogramma’s
  5. Stem regelingen van overheden en fondsen vergaand af en verlaag de bureaucratische druk
  6. Definieer een collectieve onderzoeksagenda die zowel beleid als praktijk verder helpt

Lees het hele visiedocument Sterke Podia, Sterke Sector (pdf).

Foto: Kamerich & Budwilowitz – Maas speelt Maas